اثر محافظتی عصاره اتانولی گیاه بومادران گونه Achillea millefolium بر استحاله نورون‌های حرکتی آلفای شاخ قدامی نخاع متعاقب آسیب به عصب سیاتیک در موش صحرایی

Abstract

زمینه و هدف: بر اساس مطالعات قبلی، گیاه Achillea millefolium دارای اثرات ضدّ التهابی و آنتی‏اکسیدانی است؛ ولی در مورد نقش محافظت نورونی عصاره الکلی این گیاه بر استحاله (دژنراسیون) نورون‏های حرکتی نخاع متعاقب آسیب عصب محیطی سیاتیک، شواهدی وجود ندارد. این مطالعه با هدف بررسی اثرات محافظت نورونی عصاره الکلی این گیاه در موش صحرایی، طراحی و اجرا گردید.

روش تحقیق: این مطالعه تجربی، بر روی 30 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به وزن 250-200 گرم انجام شد. موش‌ها به‌طور تصادفی به پنج گروه6 تایی شامل: گروه شاهد، گروه کمپرسیون و 3 گروه کمپرسیون+تزریق عصاره اتانولی گیاه با غلظت‏های 50، 75 و mg/kg 100 (داخل صفاقی، هفته‏ای یکبار، 3 نوبت) تقسیم شدند. کمپرسیون عصب سیاتیک، با استفاده از پنس خون‏بند (قفل درجه 2) به مدت60 ثانیه انجام شد. پس از گذشت 28 روز، از قطعات L4-L5 و S1-S3 نخاع با روش پرفیوژن نمونه‏برداری شد. تجزیه و تحلیل آماری داده‏ها با استفاده از نرم‏افزار SPSS (ویرایش 19) و با کمک آزمون‏های آماری آنالیز واریانس یک‌طرفه و تعقیبی Tukey در سطح معنی‏داری 05/0P< انجام شد.

یافته‌ها: چگالی نورون‏های آلفای شاخ قدامی نخاع، در گروه کمپرسیون نسبت به گروه شاهد کاهش معنی‌داری داشت (001/0P<). در گروه‏های دریافت‏کننده عصاره الکلی گیاه، چگالی نورونی به‌طور معنی‏داری افزایش یافت (01/0P<) و بیشترین میزان چگالی نورونی در غلظت mg/kg100 مشاهده گردید.

نتیجه‌گیری: عصاره الکلی گیاه Achillea millefolium به‌خوبی توانست نورون‏های حرکتی آلفای شاخ قدامی نخاع را پس از کمپرسیون عصب سیاتیک، محافظت کند. این اثر محافظت‏کنندگی احتمالاً ناشی از ترکیبات آنتی‏اکسیدانی و ضدّ التهابی موجود در گیاه می‏باشد.