گسترش اختصاصی مولکول فوکوز در ردیابی با لکتین Aleuria Aurantia در تکامل رشته‌های عصبی ناحیه نخاع لوله عصبی در طی دوران مورفوژنز موش

Abstract

زمینه و هدف: در مطالعات متعددی مشخص شده است که مولکول فوکوز در زنجیره‌های قندی گلیکوپروتئین خاصی وجود دارد که مسؤول نقل و انتقال مواد مختلف در طول زواید عصبی نورون‌های نابالغ محسوب می‌شود. علاوه بر این در ضمن تکامل جنینی نیز در سطح سلول‌های مشتق شده از اکتودرم ظاهر شده و در بسیاری از پدیده‌های تکاملی نقش بحرانی ایفا می‌نماید. هدف از این پژوهش بررسی این واقعیت بود که آیا مولکول فوکوز در گسترش رشته‌های عصبی در اوایل شکل‌گیری لوله عصبی و همچنین تمایزات سلولی آن وجود دارد و نحوه توزیع آن در خلال این پروسه تکاملی چگونه است؟

روش تحقیق: در این مطالعه تجربی از 24 موش ماده نژاد Balb/c استفاده شد و جنین‌های مربوط به روزهای دهم تا پانزدهم حاملگی جمع‌آوری گردید و پس از ثبوت و تهیه برشهای بافتی با استفاده از لکتین‌های اختصاصی LTA ، UEA-1 و OFA رنگ‌آمیزی شدند.

یافته‌ها: یافته‌های این تحقیق نشان داد که از میان سه لکتین به کار رفته برای ردیابی مولکول فوکوز، فقط OFA (Aleuria Aurantia) قادر است در اوایل تکامل لوله عصبی واکنش نشان دهد. این واکنش‌ها در مناطق حسّی و حرکتی نخاع از روز یازدهم آغاز و تا روز چهاردهم جنینی کامل گردید. در طیّ این مدت فونیکولوس‌های قدامی، طرفی و خلفی و رشته‌های عصبی در صفحات بالی و قاعده‌ای به این لکتین واکنش نشان دادند. گانگلیون‌های ریشه پشتی نخاع نیز در مراحل خاصی از تکامل واکنش نشان دادند. در آزمایش با لکتین‌های LTA و UEA-1 هیچ نوع واکنشی در هیچ‌یک از بخشهای لوله عصبی در هیچ مرحله‌ای مشاهده نگردید.

نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این تحقیق، در طی دوران مورفوژنیک لوله عصبی موش، رشته‌های عصبی در حال تکامل دارای گلیکوکانجوگیت بسیار اختصاصی حاوی فوکوز بوده که فقط با لکتین OFA مشخص می‌گردد. علاوه بر این، وجود گلیکوپروتئین مزبور در سطح سلولی و ماده خارج سلولی مناطقی از لوله عصبی، نقش کلیدی این مولکول را در پدیده نوروژنز مشخص می‌نماید.