سطوح شواهد بالینی در مقالات منتشر شده در مجلات علمی- پژوهشی علوم پزشکی ایران (1387-1373)

Abstract

زمینه و هدف: پزشکی مبتنی بر شواهد بر استفاده صحیح از نتایج تحقیقات علمی بر بالین بیمار تأکید دارد. در این مطالعه به ارزیابی سطوح شواهد بالینی مقالات منتشرشده در مجلات علمی- پژوهشی علوم پزشکی ایران در یک دوره پانزده ساله (1387-1373) پرداخته شده است.

روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی، با روش نمونه‌گیری تصادفی منظم، سال‏های 1376، 1381 و 1386 به عنوان نمونه انتخاب و مقالات بالینی منتشرشده در شماره‌های فرد مجلات علمی- پژوهشی علوم پزشکی کشور در آن سال‏ها استخراج شدند. این مقالات بر اساس جدول سطوح شواهد بالینی آکسفورد، از سطح یک (بالاترین) تا سطح چهار (پایین‌ترین)، رتبه‌بندی شدند. برای تحلیل و مقایسه روند انتشار مقالات، از نرم‌افزار SPSS (ویرایش 5/11) و آزمون مجذور کای در سطح معنی‌داری 05/0>P استفاده شد.

یافته‌ها: از 4497 مقاله منتشرشده در سه سال منتخب، تعداد 2860 مقاله بالینی استخراج و سطوح شواهد آنها تعیین شد. مجموع مقالات سطوح یک تا سه از 9/19% در سال 1376 به 1/30% در سال 1386 افزایش داشته است که روند رو به رشد شواهد بالینی را در طیّ زمان نشان می‌دهد (001/0=P). میانه سطوح شواهد در دوره مطالعه از سطح سه به سطح دو تغییر یافته است. بیشتر مقالات بالینی (7/59%) در هیچ‏یک از چهار سطح درجه‌بندی شواهد طبقه‌بندی نشدند.

نتیجه‌گیری: سطح شواهد مقالات بالینی مجلات علمی- پژوهشی علوم پزشکی ایران در طیّ دوره مطالعه به طور معنی‌داری افزایش داشته است؛ بنابراین به نظر می‏رسد کیفیت تحقیقات بالینی در ایران بر اساس استاندارد پزشکی مبتنی بر شواهد، روند رو به رشدی را پیموده است.