بررسی ساختار عاملی، نقطه برش بالینی و ویژگی‌های روانسنجی نسخه 28 سوالی پرسشنامه سلامت عمومی در بیماران دچار آسیب مغزی تروماتیک

Abstract

چکیده مقدمه: آسیب مغزی تروماتیک (TBI) عاملی خطر زا برای ایجاد اختلالات روانی است. براین اساس طرح‌ریزی یک مطالعه روانسنجی به منظور آماده‌سازی یک ابزار غربالگری اختلال‌ها روانی در این بیماران ضرورت پیدا می کند. هدف: بررسی ساختار عاملی، نقطه برش بالینی ویژگی‌های روانسنجی نسخه 28 سوالی پرسشنامه سلامت عمومی (28- GHQ) در بیماران دچار آسیب مغزی تروماتیک مواد و روش‌ها: 238 بیمار دچار TBI‏ (43 زن و 195 مرد) در قالب یک مطالعه توصیفی-طولی به شیوه نمونه‌گیری غیر احتمالی و پیاپی وارد مطالعه شدند و هریک از آنها نسخه مناسب سازی شده ‏ 28- GHQ را تکمیل ‌کردند. پس از 4 ماه پیگیری 1/65% (155 نفر) از بیماران جهت تعیین ماهیت اختلال روانی ناشی از TBI با استفاده از مصاحبه ساختار یافته بالینی بر پایه ضوابط تشخیصی DSM-IV به یک روانپزشک مراجعه کردند. روش تحلیل داده‌ها عبارت بودند از آزمون منحنی راک،T مستقل، تحلیل عوامل، تحلیل تشخیص ، همبستگی پیرسون، ضرایب آلفای کرونباخ و پایایی تصنیف(اسپیرمن-براون و گاتمن). نتایج: این پژوهش نشان داد با استفاده از روش نمره‌گذاری سنتی، نمره برش، حساسیت، ویژگی و ناحیه زیر منحنی راک به‌ترتیب 5/16٪، 2/62%، 60% و 66/0 و در روش نمره‌گذاری لیکرت همین مقادیر به‌ترتیب 5/40٪، 2/72%، 1/57% و 71/0 بوده است. ضریب پایایی پرسشنامه مزبور از روش آلفای کرونباخ، پایایی تصنیف به روش نمره‌گذاری سنتی به ترتیب 89/0، 76/0، 76/0 و برای نمره‌گذاری به روش لیکرت 92/0 و 81/0،81/0 بدست آمد. با تحلیل عوامل به روش ابلیمین مستقیم، 4 عامل از 28-GHQ استخراج شد که هریک از آنها به ترتیب اختلال در عملکرد اجتماعی، افسردگی، علائم جسمانی و اضطراب و بی‌خوابی نام‌گذاری شدند. ضرایب همبستگی بین زیر مقیاس‌های این پرسشنامه و با نمره کل در حد مطلوب و بین 46/0 تا 81/0 قرار داشت و در سطح 0001/0P< معنی دار بودند. نتیجه‌گیری: تحلیل عوامل نشان داد 4 عامل اصلی، زیربنای نسخه مناسب سازی شده 28- GHQ است و ویژگی‌های روانسنجی بدست آمده نمایانگر قابلیت استفاده از آن جهت غربالگری اختلال‌ روانی در بیماران دچار TBIاست.