اثر یک دوره تمرین یوگا برBMI و متغیرهای فیزیولوژیکی زنان روزه‌دار

Abstract

چکیده مقدمه: روزه یکی از ارکان اعتقادی مسلمانان جهان است. تحقیقات زیادی دربارۀ اثر روزه‌داری بر متغیرهای فیزیولوژیکی بدن انجام شده است. هم‌چنین تحقیقات بسیاری درباره اثر یوگا بر بیماری‌های روان‌تنی انجام گرفته است که نشان از تأثیر مثبت تمرینات یوگا بر جسم و روان دارد. دلیل انجام تمرین یوگا در ماه رمضان، آرام بودن حرکات یوگا و طولانی بودن مدت روزه در این ماه- حدود 17 ساعت گرسنگی و تشنگی- بوده است. (خالد ظرابلسی و همکاران)2011 (درتحقیق خود نتیجه گرفتند که مدت طولانی تشنگی بر روی میزان آب و الکترولیت‌های بدن تأثیر منفی می‌گذارد( هدف: تعیین اثر یک ماه روزه‌داری و تمرین یوگا بر) BMI مجذور قد (متر)/ وزن(کیلو‌گرم) و متغیرهای فیزیولوژیکی بدن در ورزشکاران غیر‌حرفه‌ای مواد و روش‌ها: تحقیق، نیمۀ تجربی بوده، به صورت میدانی انجام شد. از 60 نفر داوطلب در پژوهش، با استفاده از پرسشنامۀ سلامت، 20 نفر که از سلامت کامل برخوردار بودند، انتخاب شدند که به‌طور داوطلب به دو گروه کنترل و تجربی تقسیم شدند. گروه تجربی توسط مربی باتجربۀ یوگا، تمرینات منظم یوگا را که شامل آسانا، شاواسانا و پرانایاما است، به مدت چهار هفته، هفته‌ای دو جلسه و هر جلسه به مدت 60 دقیقه انجام دادند و گروه کنترل، در برنامۀ تمرینات منظمی شرکت نکردند. این پژوهش در ماه رمضان سال 1391 انجام شد که هر دو گروه مورد مطالعه، در طول دوره پژوهش، روزه‌دار بودند. متغیر‌های اندازه‌گیری شده عبارتند از: قدو وزن که با ترازوی قد و وزن secaاندازه‌گیری شد،‌ لیپو‌‌‌‌‌پروتیین‌‌ با چگالی بالا (HDL)، لیپو‌پروتیین کم چگالی(LDL) ، کلسترول، تری گلسیرید و قند خون بود. نمونه‌گیری خونی در این پژوهش در سه مرحله، یعنی یک هفته قبل از ماه رمضان، روز پانزدهم ماه رمضان و یک هفته بعد از ماه رمضان، اندازه‌گیری شد. نمونه‌گیری خون در ماه رمضان، 12 ساعت از خوردن سحر گذشته در بعد از ظهر انجام گرفت. از آزمون‌های کالموگراف اسمیرنوف برای بررسی طبیعی بودن داده‌ها و آزمون‌های آماری t مستقل، تجزیۀ تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی برای تحلیل فرضیات در سطح معنی‌داری کمتر از 05/0 استفاده شد. نتایج: بین میزان HDL خون گروه تجربی در اندازه‌گیری‌های مختلف، تفاوت معنی‌داری وجود داشت؛ حال آن‌که در گروه کنترل، تغییر معنی‌دار نبود. هم‌چنین این مطالعه نشان می‌دهد LDL، میزان کلسترول تام خون، میزان قند‌خون و تری گلیسرید خون در هیچ کدام از گروه‌ها تغییر معنی‌داری نداشت. BMI گروه تجربی در این ماه، به طور معنی‌داری، کاهش یافت، ولی در گروه کنترل، تفاوت معنی‌داری نداشت. نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان می‌دهد که با تمرین یوگا به همراه روزه‌داری، می‌توان HDL خون را بالا برد و به افراد دارای اضافه وزن کمک کرد تا کاهش وزن مطلوب را تجربه کنند. هم‌چنین ورزش‌کارانی که در ماه رمضان تمرینات ورزشی خود را تعطیل می‌کنند، می‌توانند از یوگا به عنوان جایگزینی برای حفظ و کنترل وزن خود استفاده کنند.