مصرف لبنیات و خطر سکته مغزی: یک مطالعه‌ی مورد- شاهدی

Abstract

مقدمه: ارتباط دریافت محصولات لبنی با خطر سکته مغزی هنوز به روشنی مشخص نیست. مطالعات قبلی به بررسی ارتباط مصرف لبنیات و سکته مغزی در جوامع غربی و کشورهای توسعه‌یافته پرداخته‌اند و هیچ اطلاعاتی در این زمینه در منطقه خاور میانه وجود ندارد. هدف: این مطالعه مورد- شاهدی به منظور ارزیابی ارتباط میان دریافت محصولات لبنی و خطر ابتلا به سکته مغزی در جمعیت بزرگسال ایرانی انجام شد. مواد وروش‌ها: در این مطالعه 195 بیمار دچار سکته مغزی (که توسط یافته های بالینی و اسکن توموگرافی کامپیوتری تشخیص داده شده بودند) در بخش اعصاب بیمارستان الزهرا دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مورد مطالعه قرار گرفتند. گروه کنترل که از نظر سن و جنس همسان‌سازی شده بودند با روش نمونه‌گیری آسان غیر تصادفی از دیگر بخش های بیمارستان انتخاب شدند. پرسشنامه بسامد خوراک اعتبارسنجی شده برای ارزیابی دریافت های غذایی معمول شرکت کنندگان مورد استفاده قرار گرفت. اطلاعات مربوط به الگوی فعالیت فیزیکی، سیگار کشیدن، وضعیت اقتصادی اجتماعی و متغیرهای مردم شناختی با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شد. نتایج: بیماران مبتلا به سکته مغزی مسن تر بوده، وزن و شاخص توده‌بدنی کمتری داشتند، احتمال مذکر بودن آنها بیشتر و احتمال چاقی در آنها کمتر بود. بعد از تعدیل سن، جنس و انرژی دریافتی، کسانی که بالاترین دریافت لبنیات کم چرب را داشتند 42 درصد شانس کمتری برای ابتلا به سکته مغزی داشتند (99/0- 34/0CI: 95% 58/0:OR) در حالی که افرادی که بالاترین دریافت لبنیات پرچرب را داشتند 128 درصد شانس بیشتری برای ابتلا به سکته مغزی داشتند (00/4-29/1 CI95% 28/2 : OR). پس از تعدیل بیشتر برای فعالیت فیزیکی و سیگار کشیدن، ارتباط میان دریافت لبنیات کم چرب با سکته مغزی به صورت حاشیه ای معنی دار بود(07/0=P) ؛ ولی ارتباط میان مصرف لبنیات پرچرب و خطر سکته مغزی تنها مختصری ضعیف تر شد (88/3-24/1: 19/2). ارتباط میان مصرف لبنیات پر چرب و سکته مغزی حتی بعد از تعدیل بیشتر برای متغیرهای غذایی همچنان معنی‌دار باقی ماند (برای سهک بالایی در مقایسه با سهک پائینی )02 /4- 02/1CI: 95% 02/2:OR)(. نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که رابطه مثبت معنی‌داری میان مصرف لبنیات پر چرب و خطر سکته مغزی وجود دارد. مطالعات آینده‌نگر بیشتری برای تأیید این یافته‌ها مورد نیاز است.