بررسی روایی و پایایی نسخه پارسی مقیاس تأثیر خستگی

Abstract

سابقه و هدف: از شایع‌ترین عوارض بیماری مالتیپل اسکلروزیس (Mutiple sclerosis, MS) خستگی می‌باشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی روایی محتوایی، هم‌گرایی، افتراقی و پایایی آزمون ‌بازآزمون، بین‌ آزمونگر و سازگاری درونی نسخه‌ی پارسی مقیاس تأثیر خستگی (Fatigue impact scale, FIS) برای اولین بار در ایران بود. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر تحلیلی و توصیفی بوده و به شیوه‌ی‌ نمونه‌گیری در دست‌رس، 140 مبتلا به ام‌اس مراجعه‌کننده به انجمن ام‌اس و بخش‌‌های کاردرمانی شهر تهران و 140 فرد سالم واجد شرایط پژوهش را مورد ارزیابی خستگی و کیفیت زندگی قرار داده است. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS 17 با آزمون‌های مربوط مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت؛ برای روایی هم‌گرایی مقیاس FIS با مقیاس شدت خستگی (Fatigue severity scale, FSS) و کیفیت زندگی SF-36 از آزمون ضریب هم‌بستگی اسپیرمن، روایی افتراقی FIS دو گروه از آزمون یومن ویتنی، پایایی بین ارزیاب و آزمون باز‌آزمون از (Intraclass correlation coefficient, ICC) و سنجش سازگاری درونی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج آماری شاخص روایی محتوایی کل مقیاس را 85/0 نشان داد. مقیاس FIS دارای روایی هم‌گرایی با SF-36 و FSS بود. ضریب ICC در پایایی بین آزمونگر در هر یک زیرگروه‌های جسمی، شناختی، اجتماعی و امتیاز کلی به‌ترتیب 89/0، 86/0، 95/0 و 98/0 و در پایایی آزمون‌ بازآزمون 86/0، 78/0 ،92/0، 93/0 بوده است. سازگاری درونی این مقیاس با ضریب کرونباخ آلفا(Cronbach α) 953/0 به‌دست آمد. نتیجه‌گیری: سایکومتریک قوی نسخه پارسی FIS، نشان‌دهنده‌ی قابلیت کاربرد آن در ارزیابی تأثیر خستگی بر فعالیت‌های زندگی، سنجش اثربخشی مداخلات درمانی و توان‌بخشی بر خستگی بیماران ام‌اس می‌باشد