بررسی اثر رگبارهای با شدت متغیّر بر فرسایش بین‌شیاری

Abstract

انتقال رسوب ناشی از بارندگی یکی از اصلی‌ترین بخش‌های فرسایش بین‌شیاری خاک در طبیعت است. در طی رگبارهای طبیعی شدت بارندگی در نوسان است. نوسانات شدت بارندگی در طی رگبار را می‌توان پروفیل رگبار نامید. در این تحقیق با شبیه سازی چهار رگبار با پروفیل‌های متفاوت و انرژی جنبشی یکسان بر روی دو نوع خاک متفاوت، اثر پروفیل رگبار بر رواناب و رسوب ناشی از فرسایش بین شیاری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد اگرچه در هر دو نوع خاک حجم رواناب ناشی از رگبارهایی با پروفیل‌های مختلف تفاوت معنی‌داری ندارند اما اثر پذیری حداکثر نرخ رواناب از پروفیل رگبار به نوع خاک بستگی دارد. نتایج مربوط به رسوب نیز نشان داد معنی دار بودن اثر پروفیل رگبار بر تولید رسوب به نوع خاک بستگی دارد. علاوه بر این یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد در رگبارهای شدّت متغیّر استفاده از مدل‌هایی که فرسایش بین شیاری را با استفاده از شدت بارندگی برآورد می‌کنند کارایی ندارد. از این رو توسعه استفاده از شبیه‌سازی رگبارهای شدت متغیّر در مطالعات فرسایش خاک و انتقال رسوب می‌تواند باعث شناخت دقیق مکانیسم‌های موثر حاکم بر تولید رواناب و رسوب در فرسایش بین شیاری گردد.