بررسی تاثیر قیمت‌گذاری معابر بر شیوه انتخاب وسیله کاربران با استفاده از روش رجحان بیان شده

Abstract

قیمت­گذاری تراکم به عنوان یکی از مهمترین رویکردهای مدیریت تقاضا در معابر شهری مطرح می­باشد. یکی از سوالات اصلی تصمیم­گیران در ارتباط با بکارگیری این سیاست، میزان تاثیر قیمت­گذاری بر نحوه انتخاب وسیله افراد و مقدار تغییر از وسیله نقلیه شخصی به سایر شیوه­های جابجایی می­باشد. در این پژوهش نیز سعی بر آن بوده است تا نسبت به اثرسنجی قیمت­گذاری تراکم بر انتخاب وسیله افراد پرداخته شود. با توجه به عدم امکان مشاهده مستقیم اثرات قیمت­گذاری از روش رجحان بیان­شده برای ایجاد بانک اطلاعاتی استفاده شد. سناریوهای مختلف قیمت­گذاری مبتنی بر روشهای طراحی تجربی تهیه و در قالب پرسشنامه­هایی که حاوی سوالاتی در ارتباط با مشخصات اقتصادی – اجتماعی و ویژگیهای سفر افراد بود، از کاربران مورد پرسش قرار گرفت. با توجه به سناریوهای قیمت­گذاری، 4 انتخاب شامل وسیله نقلیه شخصی، حمل و نقل همگانی همگانی، تاکسی و عدم انجام سفر به کاربران ارائه شد. بیش از 3500 پرسشنامه جمع­آوری و پس از اعتبارسنجی اولیه وارد بانک اطلاعاتی شد. برای مدلسازی، با توجه به ماهیت گسسته داده­ها، از مدل لوجیت چندگانه استفاده شد و برای هر یک از انتخابها نسبت به پرداخت مدل اقدام شد. نتایج نشان داد قیمت­گذاری می­تواند به عنوان یک ابزار مناسب برای مدیریت تقاضای وسایل نقلیه شخصی بکار رود. به طوری که با تعیین عوارضی معادل 3000 تومان برای ورود به محدوده تنها 35 درصد از وسایل نقلیه شخصی استفاده می­نمایند و مابقی نسبت به تغییر وسیله یا برنامه سفر خود اقدام می­نمایند. نتایج نشان داد که 30 درصد از افراد نسبت به انتخاب گزینه حمل و نقل همگانی و 24 درصد نسبت به انتخاب گزینه تاکسی مبادرت می­ورزند. در نهایت وضعیت انتخاب وسیله افراد در قیمتهای مختلف بررسی و مورد بحث قرار گرفت.