بررسی اثر ابعاد نمونه و اصلاح دانه‌بندی بر شاخص‌های مقاومت برشی خاک‌ها در آزمون برش مستقیم

Abstract

آزمایش برش مستقیم با وجود برخی کاستی ها هنوز رایج ترین آزمایش برای تعیین شاخص های مقاومت برشی خاک های دانه ای است. بیشتر دستگاه های برش مستقیم در کشور با جعبه برش 6×6 یا 10×10 سانتی متر است که برای آزمایش برروی نمونه های خاک های رسی، سیلتی و ماسه ریزدانه مناسب است و دستگاه برش مستقیم 30×30 سانتی متر به تعداد کم موجود است. برای انجام آزمایش برروی خاک های درشت دانه، لازم است دانه بندی آن ها اصلاح و منطبق بر آزمایش برش مستقیم با جعبه کوچک شود. اصلاح دانه بندی به ویژه باعث افزایش درصد ریزدانه و سپس تغییر شاخص های مقاومتی خاک می شود. در این تحقیق اثر ابعاد نمونه و اصلاح دانه بندی بر روی سه نمونه خاک اصلی با میزان ریزدانه های 5، 15 و 25 درصد و تراکم های نسبی 80، 90 و 100 درصد، با استفاده از دو دستگاه برش مستقیم بزرگ و کوچک مقیاس به ترتیب با ابعاد 15×30×30 و 5/2×6×6 سانتی متر روی شاخص های مقاومت برشی خاک، مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش نشان داد که اصلاح دانه بندی، تأثیر زیادی برروی شاخص های مقاومتی خاک های درشت دانه دارد. همچنین اصلاح دانه بندی به روش موازی نسبت به روش حذفی، نتایج دور از واقعیت بدست می دهد. در حقیقت با اصلاح دانه بندی، رفتار و شاخص های مکانیکی نمونه به شدت تحت تأثیر بخش ریزدانه، که طی اصلاح دانه بندی افزایش می یابد، قرار می گیرد.