بررسی آزمایشگاهی تاثیر سرریز جانبی بر تغییرات عرضی ابعاد فرم بستر در کانال اصلی

Abstract

سرریز جانبی از جمله مهمترین سازه‌های مورد استفاده در پروژه‌های کنترل سیلاب می‌باشند که طراحی آن‌ها با فرض بستر صلب برای کانال اصلی صورت می-گیرد. در صورتی که کانال اصلی دارای بستر متحرک باشد تغییرات ایجاد شده در بستر، موجب افزایش مقاومت جریان شده و در نتیجه سرریز عملکرد متفاوتی نسبت به شرایط طراحی با بستر صلب خواهد داشت، لذا ضروری است تغییرات ایجاد شده ناشی از عملکرد هیدرولیکی سرریز جانبی در ابعاد فرم بستر و تاثیر آن بر مقاومت جریان شناسایی شوند. هدف از این تحقیق، بررسی تغییرات به وجود آمده در ابعاد هندسی فرم بستر با توجه به اثر عدد فرود و نسبت انحراف جریان در حضور سرریز جانبی می‌باشد. به همین منظور با استفاده از یک مدل فیزیکی بر روی فلومی به عرض 60 سانتیمتر، ارتفاع 40 سانتیمتر و طول 10 متر تعداد 12 آزمایش انجام شد که در طی آن از 3 طول تاج سرریز بمنظور بررسی سه نسبت انحراف، سه دبی جریان، شدت جریان مختلف در کانال اصلی استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان‌دهنده اثر افزایشی عدد فرود و نسبت انحراف جریان بر ابعاد هندسی فرم بستر می‌باشد. همچنین نتایج نشان داد که حضور سرریز جانبی، اثر قابل ملاحظه ای بر تغییرات عرضی ابعاد هندسی فرم بستر داشته بطوریکه در حالت بدون سرریز، فرم بستر در مجاورت سازه شکل نگرفته درحالیکه با وجود سرریز، فرم بستر تشکیل شده و دارای طول وارتفاعی بترتیب برابر70 و 2 درصد عرض کانال اصلی خواهد شد.