ارزیابی عملکرد مدل های هیدرولوژیکی توزیعی و یکپارچه در شبیه سازی متوسط روزانه دبی جریان درحوضه آبریز رودخانه قره سو ـ اردبیل

Abstract

در این مطالعه، عملکرد مدلهای هیدرولوژیکی توزیعی MIKE SHE و یکپارچه MIKE NAM برای شبیه سازی متوسط روزانه دبی در حوضه آبریز رودخانه قره سو با مساحت حدود 4100 کیلومتر مربع واقع در استان اردبیل ارزیابی شده است. به منظور اطمینان از شبیه سازی صحیح فرآیندهای هیدرولوژیکی توسط هر دو مدل، دبی شبیه سازی شده با دبی مشاهداتی مربوط به ایستگاه هیدرومتری سامیان واقع در خروجی حوضه آبریز برای سال 2003 کالیبره و برای سال 2004 صحت سنجی و با بهره گیری از معیارهای ارزیابی دقت، مقایسه شده اند. برای ارزیابی کارایی مدل در دوران واسنجی و صحت سنجی از معیارهای ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE)، انحراف استاندارد باقی مانده ها (STDres)، ضریب همبستگی (r) ،ضریب بازده همبستگی نش- ساتکلیف (E)، خطای برآورد دبی حداکثر و خطای برآورد زمان اوج بهره گرفته شد. بر اساس معیار بازده کارایی مدل در دوران واسنجی و صحت سنجی که به ترتیب مقادیر 71 و 63 درصد را به خود اختصاص داده اند؛ نتایج حاصل از شبیه سازی حوضه با استفاده از مدل MIKE SHE نشان میدهد که این مدل قابلیت مناسبی در شبیه سازی دبی متوسط روزانه جریان در مقیاس حوضه آبریز دارد. همچنین مقدار ضریب بازده 83 و 60 درصد به ترتیب برای دوران واسنجی و صحت سنجی نشان میدهد که مدل MIKE NAM در شبیه سازی دبی متوسط روزانه جریان در مقیاس حوضه آبریز قابلیت مناسبی دارد. البته با توجه به ضریب بازده محاسبه شده در دوره صحت سنجی، مدل MIKE SHE نسبت به مدل MIKE NAM، عملکرد بهتری را داشت.