عوامل موثر در ارزشیابی اساتید آموزشی با روش سیستماتیک و دلفی در یک دانشگاه نظامی در تهران

Abstract

زمینه و هدف: بررسی کیفیت و ارزشیابی اساتید دانشگاه‌ها از جمله مهم‌ترین مسائلی است که بازخورد مناسب را در تصمیم‌گیری‌های اساسی، تجزیه و تحلیل مسائل آموزشی و برنامه‌ریزی جامع و استراتژیک برای مسئولین آموزش فراهم می‌سازد. این مطالعه با هدف طراحی الگویی برای ارزشیابی اساتید در یک دانشگاه نظامی انجام گرفت.

روش‌ها: این مطالعه با استفاده از روش سیستماتیک و دلفی در یکی از دانشگاه های نظامی شهر تهران در سال 1396 انجام گرفت. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه مقالات چاپ شده مرتبط با موضوع که بصورت نمونه گیری هدفمند وارد مطالعه شدند. جستجوی مقالات بر اساس کلیدواژه های انتخابی در پایگاههای اطلاعات علمی (SID)، بانک اطلاعات مقالات علوم پزشکی ایران (IranMedex)، پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران ((IranDoc، بانک اطلاعات نشریات کشور (Magiran) و پایگاه های علمی PubMed, Ovid, Medline, Science Direct, Scopus, Web of Science و Google Scholar در محدوده زمانی ابتدای سال 2000 تا ابتدای سال 2016 انجام شد. سپس به کمک روش دلفی مولفه های استخراج شده برای یک دانشگاه نظامی نهایی و دسته بندی شدند.

یافته‌ها: تعداد 56 مقاله از میان 838 مقاله اولیه مورد مطالعه دقیق قرار گرفته و50 فاکتور موثر در ارزشیابی اساتید به ترتیب فراوانی تکرار آنها در مقالات استخراج گردید. الگوی مفهومی ارزشیابی اساتید آموزشی شامل 4 بعد «کیفیت تدریس»، «ویژگی های فردی»، «قوانین آموزشی» و «ویژگی های حرفه ای» به کمک تکنیک دلفی بدست آمد. کیفیت تدریس شامل 20 فاکتور، ویژگی های فردی 8 فاکتور، قوانین آموزشی 5 فاکتور و ویژگی های حرفه ای 16 فاکتور تعیین گردیدند.

نتیجه‌گیری: اساتید باید به فاکتورهایی در ارزشیابی آموزشی اساتید در یک دانشگاه نظامی که ممکن است به عملکرد علمی استاد ارتباط مستقیمی نداشته باشد، اما در کسب نمره های ارزشیابی آموزشی استاد موثر هستند نیز توجه داشته باشند. مراکز آموزش دانشگاهی بایستی اعضای هیأت علمی را با دیدگاه ها، روش ها و نوآوری های موجود در حوزه های کیفیت تدریس آشنا نمایند.