تدوین مدل تعاملی نظارت والدینی و هم‌نشینی با همسالان منحرف در پرخاشگری نوجوانان خانواده‌های نظامی

Abstract

اهداف: نظارت والدینی بر وضعیت بهداشت روانی و اجتماعی نوجوانان مؤثر است و نقش مهمی را در کیفیت هم‌نشینی فرزندان با همسالان ایفا می‌کند. بر این اساس هدف از این پژوهش بررسی نقش نظارت والدینی و هم‌نشینی با همسالان منحرف در پرخاشگری نوجوانان است.

روش‌ها: طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی با استفاده از روش الگویابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه نوجوانان دختر و پسر مقطع متوسطه خانواده‌های نظامی تهران بود که 457 نفر از آن‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از مقیاس‌های خطرپذیری نوجوانان ایرانی، نظارت والدینی و هم‌نشینی با همسالان منحرف استفاده شد. داده‌ها با کمک مدل‌سازی معادلات ساختاری تحلیل شد.

یافته‌ها: پژوهش نشان می‌دهد که بین پسران و دختران را از نظر پرخاشگری، نظارت والدینی و هم‌نشینی با همسالان بزهکار تفاوت معنی‌داری وجود دارد. میزان اثر مستقیم و غیرمستقیم نظارت والدین بر خشونت به ترتیب 26/0- و 35/0- و تأثیر هم‌نشینی با همسالان منحرف بر رفتار پرخطر خشونت 39/0 محاسبه شد. مدل واسطه‌ای ارائه شده قادر است 19 درصد از واریانس پرخاشگری را تبیین کند.

نتیجه‌گیری: مدل حاضر در مقایسه با پژوهش‌های سابق نشان داد که نظارت والدینی دارای اثر مستقیم و غیرمستقیمی بر رفتار پرخاشگرانه نوجوانان است. بر این اساس توجه به نقش نظارت والدینی در کاهش هم‌نشینی با همسالان منحرف و به دنبال آن کاهش احتمال بروز رفتار پرخاشگرانه از سوی نوجوانان از اهمیت بالایی برخوردار است.