ارزیابی توصیفی نشریات طب نظامی ایران و جهان

Abstract

زمینه و هدف: امروزه طب نظامی یک رشته دانشگاهی و معتبر علمی است که کاربرد وسیعی در میان متخصصین این رشته در مراکز نظامی داشته و برای تأمین و حفظ سلامتی و کارآیی فردی و اجتماعی نیروهای نظامی و خانواده هایشان ضروری است. مجلات طب نظامی نیز بعنوان بستری برای ارائه تازه ترین پژوهش های علمی در سرتاسر جهان مورد توجه است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی توصیفی مجلات طب نظامی ایران و جهان به ­انجام رسیده است.

روش‌ها: این پژوهش کاربردی به روش مقطعی تحلیلی و بر روی تمامی مجلات طب نظامی ایران و جهان انجام شد. برای بازیابی مجلات طب نظامی ایران و جهان به سه پایگاه علمی معتبر اسکوپوس، پابمد و تامسون رویترز و همچنین پایگاه علمی جهان اسلام (ISC) رجوع شد. بعد از بازیابی عناوین مجلات به صفحه اصلی هر مجله مراجعه کرده و اطلاعات موردنیاز ثبت گردید و در نهایت گزارش شد.

یافته‌ها: با جستجو در پایگاه جهان اسلام، 4 مجله علمی پژوهشی ایرانی طب نظامی، ابن سینا، طب جانباز و طب انتظامی یافت شد. این مجلات بصورت فصلنامه و زبان فارسی با چکیده انگلیسی انتشار می یابند. معتبرترین (نمایه اسکوپوس) و باسابقه ترین (17 سال سابقه چاپ) آنها، مجله طب نظامی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج) می باشد. در ارزیابی مجلات طب نظامی جهان، با جستجوی در پایگاه های اسکوپوس، پابمد و تامسون رویترز تعداد 68 مجله طب نظامی بازیابی شد که یک مجله مربوط به ایران (مجله طب نظامی) بود. از این 68 مجله، 45 مجله (2/67 %) توقف چاپ داشتند و 23 مجله (8/32 %) در حال چاپ هستند. 23 مجله در حال نشر مربوط به 9 کشور امریکا (5/52 %)، انگلیس (13 %)، چین (7/8 %)، ایران (مجله طب نظامی)، هند، آلمان، فرانسه، بلژیک، استرالیا می باشد. 91 % مجلات طب نظامی، در حال حاضر به زبان انگلیسی چاپ می شود. مجله Military Medicine امریکا بعنوان معتبرترین (ایمپکت 9/0) و با سابقه ترین (124 سال سابقه چاپ)، مجله در زمینه طب نظامی می باشد. جدیدترین مجله مربوط به کشور انگلیس است به نام Disaster and Military Medicine که از سال 2015 آغاز به کار کرده است و اکنون در پابمد نمایه می شود.

نتیجه‌گیری: با توجه به یافته های مطالعه حاضر میتوان اظهار داشت که امروزه ارائه پژوهش های طب نظامی برای کشورهای معدودی (9 کشور) بویژه امریکا از اهمیت زیادی برخوردار است. از سویی با توجه به نمایه بودن مجله طب نظامی ایران در اسکوپوس در کنار 23 مجله دیگر، نشاندهنده وضعیت مناسب حوزه طب نظامی در ایران است.