تبیین ابعاد و مؤلفه‌های آمادگی اورژانس بیمارستان‌های نظامی در اغتشاشات شهری

Abstract

زمینه و هدف: اورژانس بیمارستان­های نظامی به علت ماهیت وجودی خود یکی از مهمترین ارائه دهندگان خدمات بهداشتی و درمانی به آسیب دیدگان در اغتشاشات شهری می ­باشد. هدف از این پژوهش شناسایی ابعاد و مؤلفه­ های آمادگی اورژانس بیمارستان­های نظامی در اغتشاشات شهری بود. روش­ها: مطالعه از نوع کیفی بود که به روش تحلیل محتوی قراردادی انجام گرفت. جامعه مورد پژوهش شامل پزشکان، پرستاران، مدیران اورژانس 3 بیمارستان­ نظامی در شهر تهران با حداقل 15 سال سابقه کار بودند. نمونه گیری به صورت هدفمند با مصاحبه نیمه­ ساختاریافته شروع و به روش گلوله برفی تا رسیدن به حد اشباع (10 نفر) ادامه یافت. مصاحبه­ ها در بازه زمانی مهر 1397 الی بهمن 1397 انجام شد. مراحل مختلف طرح، یافته ­ها و مدل مفهومی پژوهش جهت اعتبارپذیری (روایی) و پایایی (انتقال پذیری) به تایید خبرگان رسید. داده ­ها در نرم افزار MAXQDA10 ثبت و تحلیل­ها انجام گردید. یافته‌ها: پس از پیاده سازی مصاحبه­ ها، ابتدا 659 کد احصاء شد که پس از حذف هم پوشانی­ها تعداد 128 کد بدست آمد. در مرحله بعد کد­های استخراج شده در 7 بعد (تم) و 31 مؤلفه (ساب تم) طبقه بندی شد. ابعاد هفتگانه آمادگی به ترتیب شامل؛ فرماندهی و کنترل، برنامه منابع انسانی، پشتیبانی و مدیریت منابع، ارتباطات، حفاظت و امنیت، درمان و افزایش ظرفیت بود. در نهایت مدل مفهومی آمادگی اورژانس بیمارستان­های نظامی در اغتشاشات شهری برگرفته از یافته ­ها تدوین و به تایید خبرگان رسید. نتیجه‌گیری: با توجه به مدل مفهومی بدست آمده از مطالعه که شامل 7 بعد (تم) اصلی بود، مؤلفه­ های آمادگی اورژانس­ها تقریبأ در اغلب بحران­ها مشابه به هم است ولی در اهمیت و اولویت بندی نسبت به هم متفاوت­ اند. در مدل آمادگی اورژانس بیمارستان­های نظامی در اغتشاشات شهری تفاوت قابل ملاحظه­ای خصوصأ از نظر حفاظت و امنیت وجود دارد که ضعف در این زمینه تأثیر بسزایی بر سایر ابعاد آمادگی خواهد گذاشت. از آنجایی که در بلایای طبیعی، عمدتا دیدگاه و عقاید مردم با کارکنان درمانی نظامی همسو و هم جهت است چالش­های قابل توجه در بعد حفاظت و امنیت وجود ندارد ولی بر عکس در اغتشاشات شهری، خصوصا اگر با موضوعات سیاسی همراه باشد به علت اختلاف عقاید و سایر مؤلفه­ های تاثیرگذار، تهدیدات جبران ناپذیری بر مصدومین، کارکنان، مراکز درمانی و نیز بر ادامه ناآرامی­ های شهری خواهد داشت.