مقایسه کیفیت خواب بازنشستگان نیروهای نظامی فعال و غیرفعال و ارتباط آن با سلامت روان

Abstract

زمینه و هدف: فرآیند بازنشستگی اگرچه از یک روند طبیعی وابسته به تغییرات زمانی پیروی می‌کند، لیکن عوامل تاثیرگذار بسیاری از جمله شیوه زندگی، وضعیت خواب و استراحت، تنش‌ها و نحوه مقابله با آنها در چگونگی طی این مسیر ایفای نقش می‌کنند که شناسائی آنها در راستای ارتقاء کیفیت زندگی سالمندان ضروری است. لذا پژوهش حاضر با هدف مقایسه کیفیت خواب بازنشستگان نظامی فعال و غیر فعال و ارتباط آن با سلامت روان انجام شد. روش‌ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه پژوهش شامل 80 نفر از بازنشستگان نظامی (40 بازنشسته فعال و 40 بازنشسته غیرفعال) با دامنه سنی 70-65 سال بود که از بین بازنشستگان نظامی که به طور منظم در فعالیت‌های بدنی شرکت داشتند و بازنشستگان نظامی که فعالیت‌بدنی منظمی نداشتند به صورت در دسترس انتخاب شدند. به منظور‌ جمع‌آوری اطلاعات لازم در خصوص شاخص کیفیت خواب از پرسشنامه کیفیت خواب پیتسبرگ (PSQI) و همچنین در خصوص میزان سلامت‌روانی بازنشستگان نظامی، از پرسشنامۀ سلامت روانی 28 سؤالی (GHQ-28) گلدبرگ و هیلر (1979) استفاده شد. از آمار توصیفی و آمار استنباطی t تست برای مقایسۀ میانگین دو گروه استفاده گردید؛ همچنین از آزمون رگرسیون چندگانه به روش گام‌به‌گام برای پیش‌بینی سهم مؤلفه‌های کیفیت‌خواب در سلامت‌روان بازنشستگان استفاده گردید. یافته‌ها: بازنشستگان نظامی فعال دارای کیفیت‌خواب و سلامت‌روان بهتری نسبت به بازنشستگان نظامی غیرفعال بودند (05/0P<). نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که هیچ‌ یک از مؤلفه‌های کیفیت‌خواب در بازنشستگان نظامی فعال و غیرفعال نتوانست سلامت‌روان بازنشستگان نظامی را پیش‌بینی کند. نتیجه‌گیری: بر طبق نتایج این پژوهش تفاوت معنی‌داری بین بین کیفیت خواب بازنشستگان نظامی فعال و غیرفعال وجود دارد. با توجه به نتایج تحقیق می‌توان اذعان داشت که شرکت در فعالیت بدنی تأثیر مثبت و بسزایی بر افزایش کیفیت‌خواب بازنشستگان نظامی دارد.