مدل‌سازی پیامد انتشار گاز کلر بر اساس مقادیر طرح‌ریزی واکنش در شرایط اضطراری طی یک دوره زمانی 24 ساعته توسط نرم‌افزار PHAST(مطالعه موردی حریم نیروگاه اتمی بوشهر)

Abstract

زمینه و هدف: یکی از خطراتی که تأمین امنیت مردم هر کشوری را می‌تواند به مخاطره بیندازد حملات جنگی توسط مواد شیمیایی می‌باشد. مطالعه‌ حاضر سناریو انتشار گاز کلر را بر جمعیت حومه‌ نیروگاه اتمی بوشهر طی یک دوره زمانی 24 ساعته به‌منظور به‌کارگیری نتایج آن در برنامه‌‌ی واکنش اضطراری بررسی نموده است. روش‎ها: به‌منظور دسترسی به داده‌های واقعی، حریم نیروگاه اتمی بوشهر به‌صورت حضوری بررسی ‌شده و سپس به‌منظور ارزیابی بدترین شرایط ممکن، از میان طیف وسیعی از ترکیبات شیمیایی معرف به گازهای جنگی، کلر به علت سمیت فوق‌العاده بالا و از میان سناریوهای موجود، ترکیدگی فاجعه‌بار (رهایش آنی) انتخاب شد. درنهایت فواصل خطر این سناریو به‌منظور ارزیابی پیامد اثرات گاز کلر بر جمعیت منطقه هدف به کمک سطوح ERPGs ،IDLH وSTEL تعیین گردید. برای این منظور از نرم‌افزار PHAST‌ نسخه 6.7 استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج مطالعه حاضر بر مبنای معیارهای ارزیابی اثرات مواجهه با مواد سمی نشان داد نمی‌توان در فواصل نزدیک به کانون انفجار براساس معیارهای IDLH و STEL یک منطقه طرح‌ریزی شرایط اضطراری تعریف نمود؛ اما بر اساس غلظت‌های ERPG؛ گاز کلر در بازه زمانی 06:00 تا 10:00 صبح مسافت کمتری را تا رسیدن به مقادیر 3-2ERPG به ترتیب در فواصل 2811 و 1040 متری به نسبت دیگر دوره‌های زمانی بررسی‌شده طی کرده است. برعکس در شب این فواصل بیشترین حریم خطر را بر اساس مقادیر غلظت‌های مذکور به ترتیب در فواصل 5212 و 1459 متری به خود اختصاص داده است. نتیجه‌گیری: به‌منظور کاهش آسیب‌پذیری در حوادث، مدل‌سازی شرایط آب و هوایی بر اساس دوره‌های زمانی (صبح، ظهر، عصر و شب) می‌تواند راهنمای مهمی برای طرح‌ریزی محدوده‌های شرایط اضطراری باشد. بر این اساس پیشنهاد گردید بالاترین فاصله خطر به‌دست‌آمده بر مبنای معیار 1ERPG که تعیین فاصله خطر بر اساس کمترین غلظت ماده شیمیایی در هوای محیط می‎باشد که حتی بوی ناخوشایندی برای ساکنین در معرض مواجهه ایجاد نمی‌کند در طرح‌ریزی حریم‌های ایمن خصوصاً در شعاع مطالعاتی مشابه مدنظر قرار گیرد.