فوم: یک ضدعفونی‌کننده جدید و رفع‌کننده آلودگی‌های میکروبی، شیمیایی و هسته‌ای

Abstract

پس از کشف میکروب‌ها، مواد ضدعفونی‌ و رفع‌کننده آلودگی وارد عرصه‌های مختلف پزشکی گردید و با گذشت زمان نیاز به استفاده از این مواد بیشتر شد. به‌طوری‌که پزشکان، شیمیدان‌ها و دست‌اندرکاران امور بهداشتی درصدد برآمدند؛ ضدعفونی‌کننده‌ای بسازند که با داشتن خاصیت سمیت انتخابی ( selective toxicity ) قادر باشد، علاوه بر اثر میکروب‌کشی، اسپورکش نیز باشد. همچنین، بتوان از آن هم به‌عنوان ضدعفونی‌کننده و هم آنتی‌سپتیک استفاده نمود. با آن‌که تاکنون مواد شیمیایی مختلف ساخته شده و به‌منظور کنترل آلودگی‌های سطحی به‌کار رفته‌اند. با این حال وقایع سال‌های آخیر ضرورت ساخت ترکیبات جدید ضدعفونی‌کننده و رافع آلودگی‌های شیمیایی، میکروبی و رادیواکتیو را ایجاب کرده است. با توجه به‌این موضوع، هدف این مقاله مروری بررسی و نحوه ساخت و کاربرد مواد ضدعفونی‌کننده جدید می‌باشد. معروف‌ترین، جدیدترین و مؤثرترین ترکیب ضدعفونی‌کننده جدید فوم ( foam ) نام‌گذاری شده است. این ترکیب اغلب تشکیل شده است از یک ماده تولیدکننده کف مثل پراکسید هیدروژن و یک ماده پاک‌کننده مانند یک دترجنت که در حالت برهم‌زدن تحت شرایط بازی ساخته شده است. نتایج بررسی‌ها نشان داده است، فوم به‌عنوان یک ماده میکروب‌کش و نیز یک اسپورکش قابلیت کاربرد به‌عنوان رفع آلودگی در سطوح بی‌جان ( سطح اشیاء) و جاندار (سطح بدن جانداران) را دارد. این ترکیب از قدرت ضدعفونی کنندگی بسیار بالایی برخودار بوده و در عرض چند دقیقه اسپور‌های باسیلوس آنتراسیس (Bacillus anthracis) را نابود می‌کند. همچنین قادر است، عوامل شیمیایی از جمله: سارین، سومان، تابن و خردل را خنثی نماید. همچنین با ایجاد تغییرات در ترکیب شیمیایی آن می‌توان از آن به‌عنوان رافع آلودگی‌های رادیواکتیو استفاده کرد. علاوه بر این‌ها، پایداری این ترکیب در حد مطلوب گزارش شده است. در هر حال، فوم از ترکیباتی می‌باشد که قابلیت کاربرد سه‌گانه را دارا می‌باشد. از این‌رو، این مقاله ضمن بررسی ویژگی‌های فوم راه‌کار‌های لازم برای تهیه و کاربرد آن را ارایه می‌نماید.