شاخص‌های اپیدمیولوژیک و روند بروز بیماری بروسلوز انسانی در استان خراسان رضوی طی سال‌های 1388 تا 1395

Abstract

زمینه و هدف: بررسی اپیدمیولوژی برسلوز نقش مهمی در برنامه های کنترل آن در سالهای آتی و انجام برنامه های مداخله ای و تخصیص منابع برای آن دارد. مطالعه حاضر باهدف تعیین برخی شاخص های اپیدمیولوژیک و روند بروز بیماری بروسلوز انسانی در طی سال‌های 1388 تا 1395 انجام شد. روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع مقطعی است. جامعه آماری، بیماران مبتلابه بروسلوز استان خراسان رضوی که بیماری آن‌ها در فاصله سال‌های 1388 تا 1395 تشخیص داده‌شده است، بود. کل موارد بیماری با تشخیص محتمل و قطعی به‌صورت آنلاین از مراکز بهداشتی درمانی، بیمارستان‌ها، آزمایشگاه‌ها، مطب‌های خصوصی توسط مراکز بهداشت شهرستان‌های موجود دراستان ها‌ جمع‌آوری و ثبت گردید. داده‌ها از طریق فرم‌های بررسی اپیدمیولوژیک بیماری و بر اساس برنامه مبارزه با بروسلوز کشوری جمع‌آوری شد. یافته ها: اطلاعات مربوط به 16255 مورد بیماری در استان خراسان رضوی در طی هشت سال مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. درصد تجمعی موارد بیماری به ترتیب مربوط به گروه های سنی 44-25 (34 درصد) و 24-16 (2/19 درصد) سال بود. شغل زنان خانه‌دار و کشاورز- دامدار در تمامی سالهای مورد مطالعه بیشترین موارد بیماری را به خود اختصاص دادند. درصد تجمعی موارد بیماری در ساکنین روستا (4/86 درصد) و در جنس مذکر (4/57 درصد) بود. درصد تجمعی موارد بیماری بر حسب سابقه نگه داری دام در محل سکونت 9/47 درصد و بر حسب سابقه مصرف فرآورده‌های لبنی غیرپاستوریزه مانند شیر و شیر و پنیر به ترتیب 9/28 درصد و 2/19 درصد بود. بالاترین میزان بروز بیماری در استان مربوط به سال 1392 با میزان 26/42 در یکصد هزار نفر و کمترین میزان بروز مربوط به سال 1388 با میزان 72/20 در یکصد هزار نفر بود. بیشترین میزان بروز بیماری در سال 1388 مربوط به شهرستان کلات، در سالهای 90-1389 شهرستان بجستان، در سالهای 93-1391 خوشاب و سالهای 95-1394 مربوط به شهرستان زاوه می باشد. نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میزان بروز بیماری تا سال 1392 روند رو به افزایش و از سال 1393 به بعد روند رو به کاهش داشته است. با این وجود، همچنان تعداد موارد بیماری در جمعیت استان بالاست. لازم است تا با ارائه راهکارهای پیشگیرانه توسط مسئولین بهداشتی کشور و ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی- درمانی جهت کاهش بار بیماری گامهای اثر بخشی مانند آموزش همگانی برای پیشگیری از بیماری در هنگام تماس با دام ها، آموزش در زمینه اهمیت و چگونگی شستشوی دست‌ها با آب و صابون، استفاده از دستکش هنگام لمس دام مبتلا، استفاده از ماسک هنگام پاک کردن محل نگهداری دام مبتلا و مداخلات درمانی و غربالگری در فصولی که انتقال بیماری زیادتر می‌شود برداشته شود.