اندازه‏ گیریِ امپدانس اکوستیکیِ ورودیِ ساز نی به روش بازتاب‏ سنجیِ پالس

Abstract

بررسی تغییرات بسامدیِ امپدانس اکوستیکی می‌تواند نقش مهمی در شناسایی، و بهینه‌سازیِ یک ساز داشته باشد. برای یک لوله‌ی ساده امپدانس (پاگیری) اکوستیکیِ ورودی با روش‌های تحلیلی قابل ‌محاسبه است، اما برای اشکال هندسی پیچیده مثل سازهای بادی نمی‌توان امپدانس اکوستیکیِ ورودی را با روش‌های تحلیلی به ‌سادگی محاسبه کرد؛ از این‌رو، امپدانس اکوستیکیِ ورودیِ سازهای بادی را اندازه می‌گیرند. این مقاله، گزارش نخستین آزمایشی‌ است که برای اندازه‌گیریِ امپدانس اکوستیکیِ ورودی یک نی دوی دیاپازون انجام می‌گیرد. به این منظور، یک دستگاه بازتاب‌سنجِ پالس ساخته شد. برای اطمینان از صحت عملکرد دستگاه، ابتدا امپدانس اکوستیکی ورودی یک لوله‌ی پله‌دار سه بخشی اندازه‌گیری شد و نتایج اندازه‌گیری با مقادیر محاسبه‌شده‌ی توسط فرمول‌های به‌خوبی شناخته‌شده مقایسه شد. در محدوده‌ی بسامدهای مورد نظر عمل‌کرد دستگاه کاملاً قابل ‌قبول بود. سپس امپدانس اکوستیکیِ ورودی ساز نی برای انگشت‌گذاری‌های مختلف در شش حالت، از بسته ‌بودن تمام سوراخ‌پرده‌ها تا بازبودنِ تمامیِ آن‌ها، اندازه‌گیری شد. نتایج نشان می‌دهد که، برخلاف آن‌چه که در سازی مانند فلوت دیده می‌شود، بسامد کمینه‌های منحنی امپدانس منطبق بر بسامدهای نت‌های قابل نواختن نظیر نیست. علت را می‌توان در نقش اساسیِ دهان در تولید نغمه‌های‌ نی دانست.