تأثیرآموزش رفتارهای مراقبت از خود بر وضعیت پرفشاری خون زنان یائسه

Abstract

مقدمه: بیماری پرفشاری خون یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر در جهان شناخته شده است که سالیانه هزینه‌های سنگینی بر اقتصاد بهداشت جهانی تحمیل می‌کند. با تبعیت از رفتارهای مراقبت از خود می‌توان بیماری‌های مزمن از جمله فشارخون را کنترل و از عوارض آن پیشگیری کرد. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر آموزش رفتارهای مراقبت از خود بر وضعیت پرفشاری خون در زنان یائسۀ مراجعه‌کننده به مرکز آموزشی درمانی فرشچیان در شهر همدان در سال ۱۳۹۴ انجام شد. روش کار: این مطالعه یک پژوهش نیمه‌تجربی با طرح اندازه‌گیری قبل و بعد است و گروه کنترل دارد. در این مطالعه ۷۰ نفر از زنان یائسۀ مبتلا به پرفشاری خون که به بیمارستان فرشچیان همدان مراجعه کردند، به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌روش تصادفی به دو گروه آزمون و کنترل تقسیم شدند. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامۀ مشخصات دموگرافیک جمع‌آوری شدند. ابتدا پرسش‌نامه از سوی هر دو گروه تکمیل و فشارخون هر دو گروه اندازه‌گیری شد. دو ماه پس از مداخلۀ آموزشی به روش گروهی و استفاده از کتابچۀ آموزشی، مجدداً فشارخون هر دو گروه اندازه‌گیری و پرسش‌نامه تکمیل شد. برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخۀ ۲۰ و آزمون‌های آماری توصیفی و آزمون ناپارامتری من ویتنی استفاده شد. یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد که در گروه آزمون پس از مداخله، میانگین فشارخون سیستولیک از ۱/۲۵±۱۴۷/۴۵ به ۴۶/۸۶±۱۳۳ میلی‌متر جیوه و فشارخون دیاستولیک از ۷۱/±۸۴/۲۸ به ۳/۶۹±۸۲/۱۴ میلی‌متر جیوه به‌صورت معنی‌داری کاهش یافت (۰/۰۵>P). اما در گروه کنترل، مقایسۀ فشارخون سیستولیک و دیاستولیک پیش و پس از مداخله، کاهش معنی‌داری را نشان نداد (۰/۰۵<P). نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که آموزش رفتارهای مراقبت از خود، بر کنترل فشارخون زنان یائسه مؤثر است؛ لذا آموزش رفتارهای مراقبت از خود به بیماران، می‌تواند از سوی پرسنل بهداشتی و درمانی به‌عنوان روشی کم‌هزینه و مؤثر در ارتقای سطح سلامت بیماران به‌کار گرفته شود.