منع فروش استقراضی و آثار آن بر انتخاب پورتفوی بهینه، مطالعه موردی بازار بورس اوراق بهادار تهران

Abstract

در این مقاله، آثار منع فروش استقراضی، به عنوان یک ویژگی بازار بورس تهران، بر انتخاب پورتفوی بهینه در این بازار بر اساس نظریه میانگین واریانس بررسی می­شود. به این منظور در فرآیند بهینه‌یابی پورتفوی که با استفاده از رویکرد کان‌تاکر انجام شده است، به مقیدسازی وزن‌های بهینه در جهت نا‌منفی بودن آنها پرداخته شد. همچنین، تأثیر تغییر ویژگی‌های روانی سرمایه‌گذار و انتخاب وزن‌های متفاوت بر پورتفوی بهینه نیز مدّنظر قرار گرفت و وزن‌ها براساس مدل‌های اقتصاد‌سنجی مختلف محاسبه شد. سپس برای حالات مختلف، میانگین و واریانس و نسبت شارپ پورتفوی را پیش‌بینی کردیم. نتایج حاکی از آن بود که، به طور کلی، دارایی بدون ریسک بر پورتفوی ریسکی اولویت دارد و فارغ از درجه ریسک‌گریزی و یا ریسک‌پذیری فرد، مقیدسازی بهینه‌یابی‌ها و، به عبارت دیگر، منع فروش استقراضی نیز منجر به انتخاب دارایی بدون ریسک و کسب نتایج مطلوب‌تر در این بازار می‌شود. تجربه سایر کشور ها نشان داده است که به نظر نمی‌رسد استفاده نکردن از این ابزار تأثیرمثبت چشمگیری درمهار نوسانات ناگهانی و بحران‌ها داشته باشد. از طرف دیگر، شاید فروش استقراضی در شکل رایج خود در بازار‌های مالی دنیا، برای بازار نوپای بورس تهران ابزار مناسبی نباشد. توصیه می‌شود در ابتدا توسعه بازار سرمایه کشور در دستور کار قرار گیرد؛ سپس با بومی‌سازی (حل مسائل شرعی مربوطه) این ابزار برای استفاده به سرمایه‌گذاران داخلی معرفی شود.