بررسی روش‌های تأمین مالی مشارکتی در بانکداری اسلامی در چارچوب تحلیلی ساختار- رفتار-عملکرد (SCP) 

Abstract

یکی از دغدغه‌های برخی از صاحبنظران حوزه مالی اسلامی انطباق خدمات بانکی با اصول شرعی است. این نگرانی در خصوص عقود مشارکتی که دارای پیچیدگی‌های بیشتری به ویژه در تقسیم سود و زیان است، دو چندان می‌شود. پژوهشگران چندی به مطالعه و تحقیق در این موضوع پرداخته اند و راهکارهایی برای رفع آن پیشنهاد داده‌اند. هدف اصلی این پژوهش بررسی امکان‌پذیری و نحوه اثر به کارگیری این راهکارهاست. در واقع به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که با توجه به فضای محیطی و توان عملیاتی نظام بانکی کشور مناسب‌ترین راهکار چیست. به این منظور در چارچوب روش تحقیق اسنادی–تحلیلی از پارادایم ساختار-رفتار-عملکرد (SCP) بهره گرفته‌ایم. جمع‌بندی تحلیل‌های این پژوهش نشان می‌دهد که با توجه به محدودیت‌های موجود استفاده از مکانیسم‌های انگیزشی در قرارداد یا تدوین قراردادهای تسهیلات مشارکتی انگیزه سازگاری که بتواند منافع تسهیلات گیرنده را تامین نماید و با برخورداری از مکانیسم خود کنترلی در توان اجرایی بانک صرفه‌جویی نماید، می‌تواند هزینه‌های نظارتی بانک را کاهش داده و در بلندمدت فضای مشارکتی بین تسهیلات گیرنده و بانک را به سمت اعتماد، صداقت و شفافیت در تقسیم سود و زیان هدایت کند.