رژیم رشد اقتصادی در ایران مزد محور است یا سودمحور؟

Abstract

در این پژوهش در چارچوب مکتب پساکینزی ارتباط میان توزیع عاملی درآمد و تقاضای کل در ایران با استفاده از داده­های دوره زمانی 1346-1393 ارزیابی شده است. برای این منظور، سهم سود و رشد به ترتیب به عنوان نماینده­هایی برای توزیع عاملی درآمد و رشد تقاضا در نظر گرفته شده­اند. نتایج تجزیه و تحلیل هم­انباشتگی مبتنی بر رویکرد نشان می­دهند که سهم سود و رشد اقتصادی در بلندمدت اثرات مثبت و معنی­داری بر یکدیگر دارند. علاوه بر این، نتایج مبتنی بر مدل تصحیح خطا نشان می­دهند که در بلندمدت علیت گرنجری دوطرفه بین سهم سود و رشد اقتصادی وجود دارد. با این وجود، در کوتاه­مدت، علیت گرنجری فقط از سهم سود به رشد اقتصادی برقرار است. مهم­ترین پیامد چنین نتایجی آن است که در هر دو افق زمانی کوتاه­مدت و بلندمدت رژیم تقاضا (رشد) در ایران سود محور است. بر اساس این نتیجه، به‌کارگیری تکنولوژی­های سرمایه­بر به جای تکنولوژی­های کاربر سهم سود را افزایش می­دهد و در نتیجه منجر به افزایش تقاضای کل و رشد اقتصادی می­شود. کاربرد سیاستی این یافته این است که دولت بایستی با هدف افزایش درآمد جامعه، سیاست­های لازم برای تشویق بنگاه­ها و نیز تسهیل شرایط برای آنها در به‌کارگیری تکنولوژی­های سرمایه بر را دنبال کند. از طرف دیگر، دولت بایستی سیاست­های مؤثری را جهت بهبود توزیع درآمد و در نتیجه افزایش رفاه جامعه اتخاذ کند.