برآورد و تحلیل کشش‌های قیمتی تقاضای انرژی استان‌های کشور: رهیافت مدل‌ میانگین گروهی تعمیم‌یافته

Abstract

در ادبیات اقتصاد انرژی، برآورد و تحلیل کشش‌های قیمتی تقاضای انرژی یکی از مباحث مهم در بررسی اثربخشی سیاست‌های قیمتی اصلاح الگوی مصرف انرژی و پیگیری سیاست‌های زیست‌محیطی می‌باشد. در این راستا، پایین بودن کشش‌های قیمتی تقاضای انرژی ضرورت اعمال سیاست‌های غیرقیمتی برای تغییر رفتار مصرف‌کننده و تحریک صرفه‌جویی انرژی را بیشتر می‌کند. هدف این پژوهش برآورد و تحلیل کشش‌های قیمتی تقاضای انرژی با تأکید بر تنوع منطقه‌ای (استانی) است. بدین منظور کشش­های قیمتی تقاضای انرژی در استان‌های ایران طی دوره 1394-1379 با استفاده از تخمین‌زن‌های میانگین گروهی با ضرایب شیب ناهمگن و تخمین‌زن میانگین‌گروهی تعمیم‌یافته (AMG) برآورد شدند. طبق نتایج متوسط قدرمطلق کشش‌ قیمتی تقاضای انرژی در بین استان‌های کشور کمتر از واحد بوده (92/0) و به تفکیک استان‌ها نیز قدر مطلق کشش قیمتی بین 37/0 تا 32/1 نوسان داشته و کمترین قدرمطلق کشش قیمتی مربوط به استان قم و بیشترین کشش قیمتی مربوط به استان بوشهر است. در حالت کلی 12 استان دارای کشش قیمتی تقاضای انرژی بالاتر از واحد و 16 استان نیز دارای کشش قیمتی کمتر از واحد بودند که در بین آنها استان‌های قم، همدان، قزوین، تهران و گیلان به‌ترتیب از اولویت اجرای سیاست‌های غیرقیمتی برخوردار هستند. همچنین طبق نتایج، کشش‌های قیمتی تقاضای انرژی استان‌های کشور دارای خودهمبستگی فضایی مثبت می‌باشند.