بررسی همگرایی درآمدی بین استان‌های ایران با تأکید بر روش تحلیل خوشه‌ای

Abstract

بررسی فرضیه همگرایی بین استان­های ایران و اتخاذ سیاست­های اقتصادی به منظور نیل به توازن منطقه‌ای یکی از موضوعات مهم در حوزه اقتصاد کلان ایران است .در این پژوهش، برای بررسی فرضیه همگرایی درآمد سرانه، در میان استان­های ایران از روش­های مختلف مانند آزمون ریشه واحد، همگرایی باشگاهی و آمارۀ تایل و مکانیسم جدید یعنی تحلیل خوشه­ای استفاده شده است. نتایج آزمون ریشه واحد نشان می‌دهد که بین استان‌های کشور همگرایی مطلق و شرطی برقرار نیست. همچنین، نتایج روش باشگاهی و آماره تایل نیز عدم برقراری همگرایی شرطی را نشان می‌دهند. علاوه بر این، نتایج روش خوشه‌ای نیز نشان می‌دهد که همگرایی درآمدی بین استان‌های ایران وجود ندارد. به‌طور کلی نتایج، با استفاده از تمام روش­ها، واگرایی قوی از نظر درآمد سرانه، در استان­های ایران را تأیید می­کنند. نتایج واگرایی در درآمد سرانه ممکن است نشانه­ای از توسعه نامتوازن بیشتر در استان‌های ایران در آینده باشد. در واقع، نتایج این پژوهش بیانگر نرخ متفاوت رشد اقتصادی در استان­های ایران است.