مقایسه قدرت بازاری، کارایی هزینه و کشش تغییرات حدسی صنعت بانکداری قبل و بعد از تحریم‌های بانکی

Abstract

هدف اصلی این مقاله ارزیابی قدرت انحصاری و کارایی هزینه صنعت بانکداری ایران در طی دو دوره قبل و بعد از اعمال تحریم­های بانکی براساس رویکرد تغییرات حدسی می­باشد. جهت سنجش قدرت بازاری از الگوی تعمیم­یافته آزام و لوپز (2002) بر پایه مدل سازمان صنعتی تجربی نو (NEIO) استفاده شد و معادلات عرضه و تقاضای وام با استفاده از داده پانل به روش حداقل مربعات دومرحله­ای با اثرات ثابت (FE2SLS)، مورد آزمون قرار گرفتند. به منظور برآورد مدل انتخابی، متغیرهای کلان اقتصادی و داده­های ترازنامه­ای 33 بانک از شبکه بانکی کشور، طی سال­های 1380 تا ۱۳۹3 ش، به­کارگرفته شده­اند. نتایج به­دست آمده بیانگر آن ­است که شاخص قدرت بازاری پس از اعمال تحریم­ها از 05/0 به 02/0کاهش یافته است و رفتار مبتنی بر همکاری بین بانک­ها نیز نسبت به قبل از تحریم کاهش داشته است. از طرفی یافته­های تحقیق مؤید آن است که کشش قیمتی تقاضای تسهیلات در دوره قبل از تحریم برابر 81/0 بوده و پس از اعمال تحریم به دلیل کاهش کارایی بازارهای مالی جانشین سیستم بانکی به 16/0 رسید که نشانگر کشش­ناپذیر شدن بیشتر تقاضای تسهیلات بانکی است. همچنین پس از اعمال تحریم­ها قدر مطلق کارایی هزینه نظام بانکی کاهش یافته است