نوع‌شناختی تشابه و قابل پیش‌بینی بودن بحران مالی سال 1391 بر مبنای بحران‌های پیشین اقتصاد ایران

Abstract

اقتصاد ایران طی سال‌های گذشته همواره با تلاطم‌های اقتصادی و مالی مواجه بوده است. این تلاطم‌ها در برهه‌های زمانی مشخص همانند سال 1391 به بحران‌های مالی در کشورتبدیل شده‌اند، اما پرسشی که مطرح است اینکه که آیا بحران مالی واقع‌شده در سال1391 مشابه بحران‌های پیشین اقتصاد ایران بوده و بحران مذکور صرفاً بر مبنای بحران‌های گذشته قابل پیش‌بینی بوده است. در تحقیق حاضر ابتدا از طریق بررسی مطالعات انجام‌شده در کشور پیرامون بحران‌های مالیسال‌های وقوع بحران مالی در اقتصاد ایران طی بازه زمانی (1391-1358) تعیین گردید. نتایج حاصل از بررسی تحلیل و جمع‌بندی مطالعات گذشته بیانگر وقوع 3 نوع بحران مالی شامل بحران پولی، ارزی و دوگانه طی سال‌های(1387-1359) در اقتصاد ایران می‌باشد، سپس به معرفی دوره‌های بحران مالی، ذکر تحولات اقتصادی دوره‌های مذکور و تبیین دلایل وقوع بحران پرداخته می‌شود، سپس داده‌های 10 متغیر کلان اقتصاد ایران برای دوره (1391-1358) استخراج می‌گردد.در ادامه با استفاده از داده‌های مقادیر متغیرهای کلان اقتصاد ایران در دوره (1387-1358) به‌عنوان داده‌های ورودی و داده‌های مربوط به وقوع یا عدم وقوع بحران و نوع آن در سال‌های دوره مذکور به‌عنوان داده‌های هدف مدل شبکه عصبی محاسبه بردارهای یادگیرنده(LVQ)جهت یادگیری الگوهای بحرانی و غیربحرانی(الگوهای رفتاری متغیرهای کلان اقتصادی در سال‌های بحرانی و غیربحرانی) در کنار فهم انواع الگوهای بحرانی(تشخیص نوع خاص بحران مالی واقع‌شده در یک سال بحرانی) آموزشداده شد. مدل آموزش‌دیده (مدل آموزش‌دیده بر اساس داده‌های دوره زمانی (1387-1358) را با استفاده از داده‌های متغیرهایکلان اقتصاد ایران در دوره (1391-1388) شبیه‌سازی نموده و بر مبنای نتایج حاصل از شبیه‌سازی مذکور به بررسیظرفیت بحران‌های مالی واقع شده در دوره زمانی (1387-1358)در تبیین و پیش‌بینی بروز بحران مالی در سال 1391 پرداخته می‌شود. نتایج حاصل از برآورد و شبیه‌سازی مدل تحقیق بیانگر این است که بحران مالی واقع‌شده در سال 1391 در اقتصاد ایران از الگویی متفاوت با الگوهای مربوط به انواع بحران‌های مالی که تاکنون در اقتصاد ایران رخ داده برخوردار بوده است.