رشد بخشی و مرکزیت در بازار سهام ایران: کاربرد تحلیل شبکه‌های پیچیده

Abstract

قیمت سهام و تغییرات آن از مهم­ترین عوامل مورد توجه در ارزیابی ارزش اقتصادی یک شرکت در بازار سهام است که تصمیمات سرمایه­گذاری افراد را در محیط اقتصادی منعکس می­کند. تغییرات قیمت سهام مستقل از یکدیگر نیستند؛ از این رو، مطالعه همبستگی تغییرات قیمت سهام، درک بیشتری از عملکرد بازار برای سرمایه­گذاران فراهم می­نماید. تجزیه و تحلیل بازار سهام بر اساس شبکه­های پیچیده، مطالعه همبستگی قیمت­های سهام را فراهم می­سازد. در این مقاله، با استفاده از داده­های بازار سهام در بورس اوراق بهادار تهران، شبکه بازار سهام ایران با روش آستانه ایجاد و سپس ویژگی­های ساختاری شبکه بررسی و مرکزیت سهام محاسبه می­شود. نتایج با بررسی معیار مرکزیت در شبکه و رتبه­بندی صنایع بر اساس آن، نشان می‌دهد صنایع تولید محصولات شیمیایی با ضریب ارزش­افزوده نسبتاً بالاتر، بیش­ترین معیار مرکزیت را در بین صنایع دارند. به­علاوه بخش­های عمده اقتصادی که دارای رشد بیشتری هستند، مرکزیت نسبتاً بالاتری نیز دارند. بدین روی، چنانچه صنعت با رشد بیشتری همراه باشد، ارتباط بین سهام در آن صنعت ممکن است قوی­تر و صنعت مرکزی­تر باشد. به عبارت دیگر، رشد بخشی در اقتصاد ایران می­تواند در مرکزیت یا میزان ارتباط بین سهام­های هر بخش انعکاس یابد. این تحلیل­ها امکان بینش عمیق­تر ساختار داخلی بازار سهام را فراهم می­نماید.