جهانی شدن اقتصاد و آثار آن بر عرضه و تقاضای داخلی و صادرات پسته در ایران: کاربرد روش الگوی خود توزیع با وقفه‌‌های گسترده

Abstract

در این مقاله پیامدهای جهانی شدن اقتصاد از طریق تحلیل اثر شاخص سطح تجارت بین‌المللی در معادلات عرضه صادرات، عرضه و تقاضای داخلی پسته طی دوره 1384-1359 بررسی شده است. در مورد عرضه داخلی نتایج مطالعه نشان می‌دهد که روابط بلندمدت به‌دست آمده در مجموع از نظر آماری حائز اهمیت است اما تغییرات هیچ یک از متغیر‌های به‌کار رفته در مدل بلندمدت نظیر تغییر شاخص سطح تجاری به تنهایی موجب تغییرات قابل ملاحظه در عرضه داخلی نمی‌شوند. در کوتاه‌مدت نیز متغیرهای قیمت خرده‌فروشی پسته و سطح زیر کشت اثر معنی‌داری بر عرضه پسته نداشتند اما متغیر نرخ حمایت اسمی، بر عرضه پسته اثر مثبت دارد. آزادسازی در کوتاه مدت برخلاف رابطه بلندمدت خود اثر منفی و معنی‌داری بر عرضه پسته دارد. اثر منفی کوتاه مدت آزادسازی بر عرضه داخلی می‌تواند حاصل از افزایش صادرات این محصول پس از آزادسازی باشد. در بلندمدت متغیر‌های درآمد ملی و شاخص سطح تجارت بین‌المللی به ترتیب اثر مثبت و منفی بر تقاضای داخلی پسته دارند. همچنین مشخص شد وقوع آزادسازی نیز می‌تواند صادرات پسته را افزایش دهد.