تمایزات منطقه‌ای در بهره‌وری صنایع تولیدی ایران

Abstract

هدف پژوهش حاضر، محاسبه و مقایسه بهره‌وری نیروی کار و سرمایه صنایع تولیدی استان‌های ایران طی سال‌های 1392-1382 می‌باشد. در این راستا و با بهره‌گیری از داده‌های مرکز آمار و بانک مرکزی، ابتدا نرخ استهلاک سرمایه‌های ثابت محاسبه شده و با استفاده از روش موجودی دائمی، موجودی سرمایه برآورد گردیده است. با استفاده از شکل خطی تابع تولید کاب-داگلاس و بهره‌گیری از روش اقتصادسنجی داده‌های تلفیقی، تابع تولید صنایع تولیدی استان‌ها برآورد گردیده و سپس، بهره‌وری تعمیم‌یافته نیروی کار و سرمایه صنایع تولیدی استان‌ها محاسبه و مقایسه شده است. نتایج این پژوهش دلالت بر آن دارد که هرچند در سال‌های ابتدایی، تمایزات منطقه‌ای در بهره‌وری نیروی کار و سرمایه قابل توجه نبوده، اما با گذشت زمان، بر دامنه تغییرات آن افزوده شده و استان‌ها به سمت ناهمگنی بیشتر حرکت نموده‌اند. این در حالی است که سطح پایین بهره‌وری نیروی کار و سرمایه از ویژگی مشترک تمامی استان‌ها می‌باشد. بنابراین، توصیه سیاستی پژوهش حاضر، برنامه‌ریزی در جهت افزایش بهره‌وری نیروی کار و سرمایه صنایع تولیدی استان‌ها و توزیع منابع با توجه به امکانات و محدودیت‌های هر استان به منظور کاهش نابرابری‌ها و دست‌یابی به تعادل‌های منطقه‌ای بوده و این موضوع، با توجه به آغاز برنامه ششم توسعه، دارای اهمیتی دوچندان است.