نقش عوامل تاثیرگذار بر بهره وری کل عوامل در شرق و غرب آسیا با تاکید بر سرمایه انسانی و رانت های نفتی

Abstract

در این پژوهش با هدف بررسی دلایل تفاوت بهره­وری کل عوامل (TFP) در کشورهای شرق و غرب آسیا، عوامل موثر بر آن در هر یک از این نواحی تجزیه و تحلیل شده است. بدین منظور با استفاده از چندین مدل ایستا و پویا و با تشکیل دو گروه مجزا از کشورهای شرق و غرب آسیا، عوامل موثر بر TFP به ویژه سرمایه انسانی و رانت­های نفتی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مدل­های ایستا حاکی از آن است که سرمایه انسانی، رانت­های نفتی، درجه باز بودن تجاری و شدت انرژی مهمترین علت تفاوت بهره­وری کل عوامل در کشورهای شرق و غرب آسیا هستند. سرمایه انسانی و رانت­های نفتی در غرب آسیا، کاهش TFP را سب شده­اند در حالی که سرمایه انسانی در شرق آسیا افزایش TFP را به دنبال داشته است. همچنین درجه باز بودن تجاری و شدت انرژی در غرب آسیا از عوامل مهم رشد TFP محسوب می­شوند در حالی که در کشورهای شرق آسیا محرک رشد TFP نبوده­اند. همچنین بر اساس نتایج مدل­های پویا، بهره­وری کل عوامل در دوره گذشته، بیشترین نقش را در بهره­وری کل عوامل در دوره جاری برای کشورهای غرب و شرق آسیا داشته است