بررسی برونداد پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی همدان براساس شاخص هرش (h-index) و پارامتر m: یک مطالعه علم سنجی

Abstract

مقدمه: استفاده از شاخص هرش و پارامترm یکی از مهم‌ترین روش های ارزیابی تولیدات علمی پژوهشگران و مراکز پژوهشی است و سنجش همزمان کمیت وکیفیت مستندات علمی ازمزیت این شاخص‌ها محسوب می‌شود. به‌همین منظور این مطالعه با هدف تعیین تولیدات پژوهشی اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان براساس شاخص هرش و پارامترm نمایه شده در پایگاه استنادی گوگل اسکالر تا پایان سال 2016 میلادی انجام گرفت.

روش‌کار: در این مطالعه علم سنجی- ‌توصیفی، کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان (425 نفر) به صورت سرشماری وارد مطالعه شدند. با مشاهده مستقیم پایگاه استنادی گوگل اسکالر و درج آدرس سازمانی دانشگاه شاخص هرش‌و سن پژوهشی افراد استخراج و پس از ثبت در سیاهه وارسی، پارامترm آنان محاسبه گردید. درانجام عملیات نهایی و برای موشکافی و تحلیل داده‌ها از نرم افزار 16 SPSS و از شاخص‌های عددی آمار توصیفی و جداول و نمودارها استفاده شد.

یافته‌ها: از کل اعضا، 209 نفر (2/49درصد) دارای شاخص هرش هستند. میانگین (انحراف معیار) کل شاخص هرش دانشگاه71/2(85/3) و میانگین (انحراف معیار) کل پارامترm 36/0(44/0) بدست آمد. بیشترین شاخص هرش 17 است که سه نفر از اعضا گروه های بیوشیمی، اپیدمیولوژی و آمار زیستی و بهداشت عمومی آنرا کسب نمودند و بالاترین پارامترm 16/2 است که به عضو هیات علمی گروه روان‌پزشکی تعلق گرفت. میانگین شاخص هرش و پارامترm در مردان 31/3 و 42/0 و در زنان 76/1 و 25/0، برای علوم پایه 97/4 و 57/0 و برای علوم بالینی 72/1 و 26/0 بدست آمد. مدرک دکتری تخصصی و مرتبه استادی به ترتیب با شاخص هرش 01/5 و 3/9 و پارامترm 58/0 و 89/0 بیشترین میانگین را دارند. از منظر قیاس بین دو شاخص مورد مطالعه رتبه و جایگاه هر چهار متغیر یاد شده تفاوتی پیدا نکرد. گروه ایمونولوژی در کل دانشگاه با میانگین شاخص هرش 25/9 و گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی با میانگین پارامترm 14/1 برترین رتبه را بخود اختصاص دادند. دانشکده بهداشت با میانگین شاخص هرش 02/7 و میانگین پارامترm 87/0 بالاترین رتبه را از هر دو منظر بین دانشکده‌ها احراز نمود. در قیاس بین دو شاخص علم‌سنجی، جایگاه و رتبه سایر دانشکده‌ها و گروه‌های آموزشی متفاوت از هم شدند.

نتیجه‌گیری: میانگین شاخص هرش و پارامترm تولیدات پژوهشی اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان در بین دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور متوسط به بالا و به نسبت خوب ارزیابی می‌شود، لیکن از شاخص‌های تعیین شده بین المللی دراین خصوص چه از نظر کمی و یا کیفی پایین‌تر است. توصیه می‌شود در کنار سایر شاخص‌های علم‌سنجی، از پارامترm نیز به عنوان معیار ارزشیابی علمی پژوهشگران دانشگاهی استفاده شود.