بررسی عوامل اثر‌گذار بر کنترل دیابت نوع یک در نوجوانان

Abstract

سابقه و هدف: دیابت نوع یک شایع‌ترین بیماری متابولیک و مزمن در کودکان و نوجوانان است. مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل اثر‌گذار بر کنترل دیابت نوع یک در نوجوانان انجام شد. مواد و روش‌‌ها: در مطالعه توصیفی- مقطعی حاضر 205 بیمار 11 تا 19 سال مبتلا به دیابت نوع یک مراجعه‌کننده به کلینیک غدد بیمارستان بعثت همدان در سال 1398 به روش سرشماری انتخاب شده و از نظر عوامل اثرگذار بر کنترل دیابت مورد بررسی قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS 16 و آزمون‌های آماری متناسب در سطح اطمینان 95 درصد تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار سنی بیماران 17/3±96/13 سال بود. 58 درصد از بیماران دختر و 5/41 درصد پسر بودند. میانگین و انحراف معیار مدت ابتلا به دیابت 16/3±71/5 سال و میانگین و انحراف معیار HbA1c معادل 84/1±89/8 درصد بود. از نظر تبعیت از درمان، 2/35 درصد از بیماران تبعیت ضعیفی داشتند. فراوانی افسردگی، اضطراب و استرس در بیماران به‌ترتیب 2/51، 2/72 و 2/13 درصد بود. بین کنترل ضعیف دیابت بر‌اساس HbA1c با بیکار‌بودن پدر و حمایت ضعیف خانواده ارتباط آماری معنا‌دار مشاهده شد. همبستگی بین وضعیت کنترل دیابت بر‌اساس مقدار HbA1c با نمره استرس، اضطراب و افسردگی مثبت و معنا‌دار بود؛ اما ارتباط آن با تعداد مراجعات سالانه به کلینیک، منفی و معنادار گزارش گردید. نتیجه‌گیری: نتایج نشان دادند که در بیماران مبتلا به دیابت نوع یک، افزایش اضطراب، افسردگی و استرس موجب کنترل ضعیف شده و افزایش درآمد و حمایت خانواده و تعداد دفعات مراجعه به کلینیک منجر به کنترل خوب دیابت می‌گردد.