ارزیابی ریسک غیر سرطانی فلزات سنگین سرب، روی و کروم در منابع آب آشامیدنی شهر همدان در زمستان 1393

Abstract

مقدمه و هدف: فلزات سنگین از مضرترین آلاینده های موجود در منابع آب آشامیدنی هستند که دلیل آسیب های جدی در سیستم متابولیکی، فیزیولوژیکی و ساختاری بدن به شمار می روند. فعالیت های صنعتی مثل نشت فاضلاب های صنعتی، ذخیره سازی و دفع نادرست زباله های صنعتی همچنین فرسودگی شبکه توزیع و شبکه خانگی می تواند باعث منتشر شدن فلزات سنگین در آب آشامیدنی گردد. بنابراین، سنجش میزان این عناصر در نقطه مصرف ضروری می باشد و بهمین منظور این مطالعه با هدف تعیین ریسک غیر سرطانی فلزات سنگین سرب، روی و کروم در منابع آب آشامیدنی شهر همدان در زمستان 1393 انجام گرفت.

روش کار: مطالعه حاضر، بصورت توصیفی ـ مقطعی و روش نمونه برداری بصورت طبقه ای بود. سنجش غلظت نمونه ها توسط دستگاه جذب اتمی مدل (Perkin Elmer, AAS-PEA-700) انجام شد و جهت برآورد میزان مواجهه مقطعی و توصیف خطرات از روش US EPA استفاده گردید.

نتایج: آزمایشات نشان دادکه میانگین غلظت سرب، کروم و روی به ترتیب در نقاط مصرف با منابع آب سطحی 927/10، 246/2 و 604/1305و زیر زمینی 301/19 ،085/11و 709/1613و مخلوط 085/20، 563/11و 844/1299میکرو گرم بر لیتر می باشد. میانگین شاخص ریسک مواجهه مقطعی سرب، برای تمامی گروه های سنی ریسکی نشان نداد. از نظر روی و کروم در دو گروه سنی زیر یکماه و 3-1 ماه، 31/7 درصد از نمونه ها دارای ریسک بودند و میزان مواجهه روی و کروم به ترتیب بالاتر از 3/0و mg/kg.day 003/0 بود.

نتیجه ­نهایی: 46/41 درصد از نمونه های آب آشامیدنی شهر همدان دارای غلظت سرب بالاتر از حد استاندارد WHO و موسسه استاندارد تحقیقات صنعتی ایران و 02/39 درصد از نمونه ها دارای غلظتی بالاتر از حد استاندارد EPA داشتند که هیچ کدام از نمونه ها دارای ریسک مقطعی برای کودکان و بزرگسالان نبودند. با وجود اینکه مقدار کروم و روی زیر حد استاندارد بود ولی به دلیل پتانسیل بالای بیماریزایی آنها ریسک را در دو گروه سنی زیر یکماه و 3-1 ماه نشان داد، در نتیجه غلظت زیر حد استاندارد نمی تواند تضمینی برای عدم وجود ریسک باشد.