کاربرد نمونه بردار تله سوزنی حاوی جاذب پلی دی متیل سیلوکسان جهت تعیین مقدار تترا کلرید کربن و تری کلرو اتیلن موجود در هوا

Abstract

مقدمه و هدف: امروزه ارزیابی دقیق ترکیبات آلاینده هوا با استفاده از روش های جدید ریز استخراج ها، از اهمیت فراوانی برخوردار است. روش نوین ریز استخراج تله سوزنی (Needle Trap) جهت نمونه برداری از آلاینده های منتشره در هوای محیط کار و محیط زیست نسبت به دیگر تکنیک های ریز استخراج مزیت هایی دارد. در این مطالعه کاربرد نمونه بردار تله سوزنی حاوی جاذب پلی دی متیل سیلوکسان جهت تعیین مقدار دو ترکیب شاخص ارگانوهالوژن (تترا کلرید کربن و تری کلرو اتیلن) مورد بررسی قرار گرفتروش کار: در این مطالعه تجربی نمونه بردارهای تله سوزنی با طول یکسان از جاذب پیشنهادی آماده و پس از کالیبراسیون پمپ نمونه برداری مورد استفاده قرار گرفت. شرایط مؤثر بر عملکرد نمونه بردار و جاذب پیشنهادی شامل دما و رطوبت نسبی در داخل اتاقک استاندارد در سطوح مورد مطالعه تنظیم و از غلظت های ثابتی از ترکیبات مورد مطالعه نمونه برداری بعمل آمد. علاوه بر تأثیر دما و رطوبت نسبی، توانایی نمونه بردار و جاذب در نگهداری ترکیب نمونه برداری شده و حجم گذر شکست نیز بررسی گردید. در بررسی عملکرد تجزیه دستگاهی تله سوزنی، پارامترهای دما و زمان بهینه واجذب و پس ماند (Carryover) ترکیبات مورد مطالعه بر بستر جاذب بررسی شد. در نهایت نتایج عملکرد نمونه بردار تله سوزنی با تکنیک پیشنهادی NIOSH برای ترکیبات ارگانوهالوژن (NIOSH 1003) مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج: یافته ها نشان داد افزایش دما و رطوبت نسبی موجب کاهش عملکرد نمونه بردار و جاذب پلی دی متیل سیلوکسان (PDMS) گردید. تله سوزنی حاوی جاذب PDMS در گستره دما و رطوبت مورد بررسی، دارای عملکرد بهتری در سطوح پایینتر بود. عملکرد نمونه بردار و جاذب در نگهداری ترکیبات نمونه برداری شده بررسی و بعد از گذشت 4 روز از زمان نمونه برداری میزان بازیافت بیشتر از 95 درصد اندازه گیری شد. در مطالعه عملکرد تجزیه ای نمونه بردار و جاذب، دما و زمان بهینه واجذب بترتیب °C 290 و 4 دقیقه بدست آمد.درصد پس ماند آنالیت پس از واجذب در شرایط بهینه، پس از گذشت 4 دقیقه به پایین تر از حد تشخیص دستگاه رسیده و زمان آماده سازی بین چرخه ای نمونه بردار برابر 4 دقیقه بدست آمد. حجم گذر شکست برای تله سوزنی حاوی جاذب PDMS برابر 500 میلی لیتر محاسبه گردید وانحراف معیار استاندارد نسبی (RSD) جهت بررسی تکرار پذیری روش برای تله سوزنی در 5 سطح غلظت (µgL-1 1-250) در گستره 7.5-4.1% بدست آمد. نتیجه نهایی: تکنیک ریز استخراج تله سوزنی با نمونه برداری به روش فعال و با فاکتور تغلیظ بالا عملکرد مطلوبی جهت تعیین مقدار دقیق ترکیبات ارگانوهالوژن موجود در هوا دارد و بدلیل هزینه کمتر و سرعت بالاتر در رسیدن به پاسخ، جهت نمونه برداری از ترکیبات آلی فرار در هوا توصیه می گردد.