نقش lncRNA ها در پیدایش سرطان

Abstract

سرطان، بیماری پیچیده‌ای است که بیان ژن در آن به صورت نامتعادل انجام می‌پذیرد. عامل‌های ژنتیکی درگیر در ایجاد سرطان، به نحو قابل‌توجهی مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. با این وجود، شواهد نشان داده‌اند که بخش چشم‌گیری از عامل‌های مستعدکننده به سرطان را نمی‌توان به تغییر در توالی‌های کدکننده پروتئین نسبت داد. شناسایی شمار زیادی از RNAهای غیر کدکننده‌ی بلند (long non-coding RNAs یا lncRNAs) با طول بیشتر از 200 جفت باز در انسان‌، به پرده‌برداری از جایگاه این مولکول‌ها در آسیب‌شناسی سرطان و نقش آن‌ها به عنوان اجزای مهم در توموزایی، کمک شایانی نموده است. نقش‌ lncRNAها به عنوان عامل‌های سرکوب‌گر تومور یا آنکوژن‌ها، در انواع متعددی از سرطان‌های شایع به اثبات رسیده است. مطالعات اخیر نشان می‌دهند که چندین جایگاه خطر موثر در ایجاد سرطان، به lncRNAها رونویسی می‌شوند و رونوشت‌های حاصل، نقش‌های کلیدی در فرایند تومورزایی ایفا می‌کنند. در مقاله مروری چاپ شده در فصل گذشته از سوی نگارندگان، به تفضیل در مورد سازوکارهای بنیادی عملکرد lncRNAها در تنظیم بیان ژن در سطوح متفاوت اپی‌ژنتیکی، رونویسی، پس از رونویسی، و نیز برهم‌کنش این مولکول‌ها با سایر عامل‌های حیاتی تعیین‌ کننده سرنوشت سلول، از جمله DNA، پروتئین‌ها و سایر RNAها بحث شد. با توجه به این‌که بخش قابل‌توجهی از آسیب‌شناسی سرطان، معطوف به lncRNAها است، مقاله‌ی مروری حاضر، به بررسی و بحث در مورد همراهی ویژه‌ی برخی از lncRNAها با سرطان-های خاص، چگونگی تاثیر آن‌ها در سازوکارهای پیدایش سرطان، و اهمیت آ‌ن‌ها در کسب فرصت‌هایی جهت تشخیص و پیش‌آگهی سرطان پرداخته است. واژگان کلیدی: ncRNA، lncRNA، سرطان، تشخیص، پیش‌آگهی.