اثرات دود قلیان و استرس تاریکی بر میزان آنزیم‌های آلکالین فسفاتاز و کراتین کیناز سرمی در موش‌های صحرایی ماده

Abstract

سابقه و هدف: میان سطح سرمی برخی آنزیم‌ها و سبک زندگی ارتباطاتی وجود دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات دود قلیان و استرس تاریکی بر میزان سرمی آلکالین فسفاتاز و کراتین کیناز در موش‌های صحرایی ماده بود. روش بررسی: در مطالعه تجربی حاضر، موش‌های صحرایی ماده ویستار به گروه‌های 7 رأسی شاهد، دریافت کننده دود قلیان، تحت استرس تاریکی، دریافت کننده دود قلیان و استرس تاریکی تقسیم شدند. موش‌های دریافت کننده دود قلیان در معرض روزانه 100 دقیقه دود قلیان و موش‌های تحت استرس تاریکی در معرض 5 ساعت تاریکی در طی روز قرار گرفتند. پس از 7 هفته، نمونه‌های خونی تهیه و سطح سرمی آنزیم های آلکالین فسفاتاز و کراتین کیناز با اسپکتروفتومتری اندازه گیری شد. داده‌ها توسط آنالیز واریانس یک طرفه بین گروه‌ها مورد مقایسه قرار گرفتند. یافته‌ها: سطح سرمی کراتین کیناز و آلکالین فسفاتاز در موش‌های دریافت کننده دود قلیان، تحت استرس تاریکی و هم‌زمان تحت استرس تاریکی و دود قلیان نسبت به شاهد، افزایش معنی‌داری داشت (به ترتیب 001/0>p و 05/0>p). از طرفی، اختلاف میزان سرمی کراتین کیناز و آلکالین فسفاتاز در میان موش های تحت استرس تاریکی دریافت کننده دود قلیان نسبت به گروه دریافت کننده دود قلیان یا گروه تحت استرس تاریکی معنی‌دار بود (به ترتیب 001/0>p و 05/0>p). سطح سرمی کراتین کیناز و آلکالین فسفاتاز موش‌های دریافت کننده دود قلیان نسبت به حیوانات تحت استرس تاریکی به طور معنی‌داری بیشتر بود (به ترتیب 001/0>p و 05/0>p). نتیجه‌گیری: یافته‌های ما نشان داد که دود قلیان و استرس تاریکی در موش‌ها باعث افزایش میزان سرمی آلکالین فسفاتاز و کراتین کیناز می‌شوند. بر این مبنا، این عوامل می‌توانند اثرات پاتوفیزیولوژیک قابل توجهی بر اندام‌های داخلی به ویژه قلب، مغز، کبد یا عضلات بر جای گذارند.