مروری بر سبب‌شناسی و مارکرهای زیستی دخیل در تشخیص سرطان پانکراس با تاکید بر نقش دیابت در بروز این بیماری: مقاله مروری

Abstract

سرطان پانکراس زمانی به‌وجود می‌آید که سلول‌های پانکراس شروع به تکثیر خارج از کنترل کرده، توده‌ای را تشکیل می‌دهند که توانایی هجوم به دیگر بخش‌های بدن را دارد. شایع‌ترین نوع آن آدنوکارسینومای پانکراس با حدود %۸۵ از موارد است و گاهی اوقات اصطلاح سرطان پانکراس به این نوع از سرطان اشاره دارد. به‌طور معمول علایم بیماری تا رسیدن بیماری به مرحله پیشرفته بروز پیدا نمی‌کند و در زمان تشخیص، بیماری اغلب به دیگر بخش‌های بدن منتشر شده است. تشخیص با تصویربرداری پزشکی، آزمایش خون و بررسی نمونه‌های بافتی و درمان نیز با جراحی، رادیوتراپی و شیمی‌درمانی بوده که گزینه‌های درمان تا حدودی بر اساس مرحله سرطان می‌باشد. تنها درمان آدنوکارسینوم پانکراس، جراحی است که می‌تواند تنها به‌منظور بهبود کیفیت زندگی بدون پتانسیل برای درمان باشد. عوامل خطر سرطان پانکراس شامل مصرف سیگار، دیابت، چاقی و شرایط ژنتیکی نادر مشخص است که حدود ۲۵% از موارد مربوط به مصرف سیگار و ۱۰-۵% مربوط به وراثت است. احتمال بروز این سرطان در افراد با دیابت طولانی‌مدت بیش از افراد غیر مبتلا به دیابت است. یک تغییر ناگهانی در سطوح قند خون افراد دیابتی با دیابت کنترل شده نیز می‌تواند نشانه‌ای از سرطان پانکراس باشد. CA۱۹-۹ در حال حاضر تنها مارکر مولکولی قابل اعتماد در تشخیص سرطان پانکراس می‌باشد که از حساسیت و ویژگی بسیار بالایی برخوردار نیست و پژوهش‌ها برای یافتن مارکرهای اختصاصی‌تر ادامه دارد. در این مقاله مروری سبب‌شناسی سرطان پانکراس، ارتباط دیابت با این نوع سرطان و مارکرهای زیستی قابل توجه در تشخیص این بیماری مورد بررسی قرار می‌گیرد.