عوامل خطر و محافظت کننده سؤمصرف الکل و مواد در نوجوانان

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: نوجوانی دوره اوج خطر برای شروع مشکلات دارویی و خطر انتقال از مصرف به سوءمصرف مواد است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی عوامل خطر و محافظت­کننده سوءمصرف الکل و مواد در نوجوانان دبیرستانی است تا از طریق شناسایی این عوامل سهمی در هدایت برنامه‌های کاهش تقاضای مصرف مواد داشته باشد. مواد و روش‌ کار: ‌این مطالعه توصیفی – تحلیلی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری همه دانش­آموزان دوره دوم دبیرستان­های ارومیه بودند. شرکت­کنندگان در پژوهش 367 نفر بودند که به روش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای برحسب ناحیه، جنسیت، رشته و سال تحصیلی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه اطلاعات جمعیت ­شناختی و پرسشنامه غربالگری غیر­مستقیم سوءمصرف مواد- نسخه دوم نوجوانان بود. یافته‌ها: نتایج نشان داد پسر بودن، وضعیت تحصیلی بد و تعداد زیاد دوستان و مصرف سیگار عوامل خطر، دختر بودن، پیشرفت تحصیلی، مدت‌زمان اوقاتی را که والدین در اختیار فرزندان قرار می­دهند و مدت‌زمان اوقاتی را که فرزندان با والدین سپری می­کنند، عوامل محافظت­کننده از سوءمصرف الکل و مواد محسوب می‌شوند سایر عوامل، ورزش کردن، منطقه سکونت، اشتغال مادر، نوع مسکن، درآمد خانواده، تحصیلات پدر و مادر، در سوءمصرف الکل و مواد دانش­آموزان نقشی نداشتند. بحث و نتیجه‌گیری: این یافته‌ها اطلاعات باارزشی را در رابطه با گروه‌های پرخطر در اختیار متصدیان برنامه­های کاهش تقاضای مصرف مواد قرار می­دهد که می­توانند در برنامه‌های پیشگیری از اعتیاد از آن سود جویند.