بررسی جهش در اگزون7 ژن اکسین2 در سرطان کولورکتال (مطالعات آزمایشگاهی و بیوانفورماتیکی)

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: سرطان کولون و رکتوم (Colorectal cancer)در ایران سومین سرطان شایع محسوب می­شود. تغییر در مسیر پیام­رسانی WNT به‌صورت رایج در این سرطان گزارش شده است. از فعالیت‌های مهم این مسیر می‌توان به نقش در سرطان‌زایی، تکثیر سلولی، مهاجرت سلولی و... اشاره کرد. اکسین­2 (axin2) به‌عنوان یک تنظیم‌کننده منفی (Negative regulator) در مسیر پیام‌رسانیWNT/TCF فعالیت کرده و در شکل‌گیری کمپلکس تخریب بتاکاتنین کمک می‌کند؛ تحقیقات انجام‌گرفته نشان داده است که این پروتئین در بسیاری از موارد ابتلا به سرطان CRC دچار جهش شده است. هدف این پروژه مطالعه روی SNP با شناسه rs370618491 نوکلئوتید T2140C در اگزون7 ژن اکسین2 و بررسی نقش احتمالی جهش در این SNP در سرطان کلورکتال است. مواد و روش‌ کار: در این پروژه 147نمونه خون و بافت توموری فریز شده و 25 نمونه شاهد و همچنین 3 رده­سلولی سرطان کولورکتال 29HT، 480 SW و 2CACO- استفاده شده است. انتخاب SNP به­کمک روش‌های بیوانفورماتیکی ازجمله استفاده از پایگاه اطلاعات NCBI و Ensemblو ابزار polyphen انجام شده است، استخراج DNA به روش فنول-کلروفرم انجام‌شده و روش آزمایشگاهی PCR-RFLP استفاده‌ شده است؛ آنالیز آماری اطلاعات دموگرافی و کلینیکی بیماران نیز به کمک نرم‌افزار SPSS موردبررسی قرار گرفته است . یافته‌ها: در 1 نمونه از 147 نمونه بیمار (0.68 درصد)، جهش در جایگاه SNP موردنظر مشاهده شد و در سایر نمونه‌ها ازجمله رده­های سلولی موردبررسی جهشی مشاهده نشد. نتایج تحلیل SPSS نشان داد که در این مطالعه سایز تومور(T) با 0.016 P= و درجه انتشار تومور به غدد لنفاوی (N) با 0.001P= با درجه پیشرفت بیماری(grade) ارتباط معنی­دار دارد. بحث و نتیجه‌گیری: فراوانی این SNP در جمعیت ایرانی پایین است؛ بنابراین علی­رغم اهمیت اگزون7 ژن اکسین2 در بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال، نتایج آزمایشگاهی هم­سو با نتایج مطالعاتی نبود. برخی عوامل ازجمله تنوع بالا در عوامل مؤثر در ابتلا به سرطان کولورکتال و تنوع ژنتیکی بالا در جمعیت ایرانی می­تواند در این زمینه تأثیرگذار باشد. با توجه به اهمیت اکسین2 در مسیر WNT و میزان بالای جهش­های مشاهده‌شده در مطالعات گذشته، بررسی میزان بیان ژن اکسین2 و همچنین کیفیت عملکرد پروتئین آن می‌تواند در مطالعات آینده حائز اهمیت بوده و موردتوجه قرار گیرد.