اثر بازدارندگی 12 هفته تمرین شدت متوسط روی نوارگردان بر اختلال یادگیری احترازی ناشی از تخریب دو طرفه هیپوکامپ در موش صحرایی: شواهد رفتارهای شناختی

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: تأثیر تمرینات بدنی یا ورزش روی سلامتی بر کسی پوشیده نیست. بیشتر تحقیقات انسانی تأثیر ورزش بدون کنترل در آزمودنی‌‌های انسانی را بررسی نموده و امکان بررسی اثرات بازدارندگی الگو و نوع ورزش در جلوگیری از بروز، شدت، و یا شیوع بیماری‌‌ها همانند بیماری‌‌های تحلیل برنده عصبی در انسان مشکل می‌‌باشد. از طرفی توجه به جنبه‌‌های مختلف تمرینات بدنی در کشف مکانیسم بازدارندگی آن اهمیت بیشتری داشته و توجه به مدل‌‌های حیوانی می‌‌تواند مسیر تحقیقات انسانی را جهت دار نماید. این تحقیق برای بررسی اثرات بازدارندگی تمرینات بدنی با شدت متوسط در شیوع عوارض شناختی یادگیری ناشی از تخریب دوطرفه هیپوکامپ متمرکز شده است. مواد و روش‌‌ها: در این پژوهش 30 سر موش نرصحرایی سالم نژاد ویستاردر محدوده وزنی 180 الی 220 گرم (سن 4 -5 ماهگی) در شش گروه پنج تایی استفاده شدند. گروه‌‌های حیوانی شامل: کنترل سالم، کنترل با تمرین، شاهد سالم، شاهد با تمرین، با تخریب هیپوکامپ با تمرین، و با تخریب هیپوکامپ بدون تمرین تقسیم شدند. تخریب دو طرفه هیپوکامپ در ناحیه CA3 و با استفاده از جریان الکتریکی (10 میلی آمپر، 20 ثانیه) تحت جراحی کنترل شده استریوتاکسیک انجام گردید. گروه‌‌های تمرینی پس از یک هفته دوره آشنایی روی نوارگردان، روزانه یک ساعت و به مدت 12 هفته به تمرین شدت متوسط پرداختند. برای ارزیابی یادگیری احترازی شرطی فعال از دستگاه شاتل باکس استفاده شد. ارزیابی یادگیری هر روز 3 نوبت با فاصله حداقل 3 ساعت به مدت 10 روز برای هر گروه انجام شد. هر نوبت شامل 5 بار قرارگرفتن حیوان در شاتل باکس بود. جهت تحلیل داده‌‌های کیفی از آزمون متقاطع و داده‌‌های کمی از آزمون ANOVA دوطرفه استفاده شد. یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد تعداد موش‌‌های تمرین یافته که نسبت به گروه کنترل می‌‌توانستند سریع‌‌تر یاد بگیرند بیشتر از موش‌‌های تمرین نیافته بوده است. اگرچه حیوانات با تخریب دو طرفه هیپوکامپ از نظر هم تعداد دوره‌‌ها و هم روزهای مورد نیاز برای رسیدن به سطح یادگیری اجتناب از دریافت شوک الکتریکی نسبت به گروه کنترل، دوره بیشتر و روزهای بیشتری طی کردند ولی در گروه با تخریب هیپوکامپ و با تمرین نسبت به گروه بدون تمرین تعداد دوره‌‌ها و نیز روزهای کمتری را برای رسیدن به سطح یادگیری اجتناب از دریافت شوک داشتند. بحث و نتیجه گیری: اگرچه اهمیت ورزش در جلوگیری از بروز و شیوع برخی بیماری‌‌ها در انسان مورد تأیید و استفاده می‌‌باشد ولی تعیین نوع، مدت زمان، شدت، و مکانیسم اثرات تمرینات بدنی هنوز نیازمند بررسی‌‌های تکمیل‌تر می‌‌باشند. از طرفی اثرات متفاوت تمرینات بدنی روی پدیده‌‌های شناختی هنوز بدقت مورد بررسی قرار نگرفته است. نتایج این پژوهش موید اثرات بازدارندگی تمرینات بدنی بر اختلال یادگیری ناشی از تخریب هیپوکامپ در موش‌‌های صحرایی می‌‌باشد.