رابطه ساده و چندگانه تئوری ذهن، خودتنظیمی هیجانی و سبک های دلبستگی (ایمن و ناایمن) با بی‌انضباطی در دانش آموزان دختر سال سوم دبیرستان های شهر اهواز

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: بی‌انضباطی در مدارس یک پدیده چندوجهی بوده که اثرات نامطلوب فراوانی بر خشنودی معلم از کار و یادگیری دانش‌آموزان دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی پیشایندهای مهم تئوری ذهن، خودتنظیمی هیجانی و سبک‌های دل‌بستگی (ایمن و ناایمن) در بروز رفتار بی‌انضباطی ست.

مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را دانش‌آموزان دختر سال سوم دبیرستان‌های شهر اهواز در سال تحصیلی 1393-1394 تشکیل داده‌اند. از این جامعه تعداد 440 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای بر اساس جدول کرجسی و مورگان انتخاب شدند. به این صورت که از بین نواحی چهارگانه آموزش‌وپرورش شهر اهواز سه ناحیه به‌صورت تصادفی انتخاب شدند. در گام‌های بعدی، از هر ناحیه 3 دبیرستان دخترانه و از هر دبیرستان سه رشته و از هر رشته تعدادی دانش‌آموز (تجربی 160 نفر، انسانی 148 نفر و ریاضی 132 نفر) به‌صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای مورداستفاده در این پژوهش شامل مقیاس دل‌بستگی بزرگ‌سالان (AAI)، پرسشنامه هوش هیجانی شرینگ، آزمون محقق ساخت بی‌انضباطی و آزمون ذهن‌خوانی از طریق تصویر چشم (RMET) بودند

یافته‌ها: داده‌های پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون به روش ورود هم‌زمان و گام‌به‌گام مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین تئوری ذهن، خودتنظیمی هیجانی، سبک دل‌بستگی ایمن و ناایمن اجتنابی به‌عنوان متغیرهای پیشایند با بی‌انضباطی رابطه‌‌ای معنی‌‌دار وجود دارد. در ضمن نتایج نشان داد که بین خودتنظیمی هیجانی و سبک دل‌بستگی ایمن با بی‌انضباطی رابطه منفی معناداری وجود دارد. از نتایج قابل‌توجه این پژوهش، وجود رابطه مثبت معنادار بین ذهن‌خوانی و بی‌انضباطی ست. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون به روش گام‌به‌گام نشان داد که سبک دل‌بستگی ایمن (57/0- =β، 001/0P ≤) از میان متغیرهای پیش‌بین بیشترین نقش پیش‌بینی کنندگی متغیر بی‌انضباطی را داراست.

استنتاج: با توجه به نقش مهم متغیرهای فردی و خانوادگی مؤثر در بروز رفتارهای نامطلوب در دانش‌آموزان، پژوهش حاضر نشان داد که سبک دل‌بستگی ایمن بیشترین نقش را در بروز رفتار بی‌انضباطی نشان می‌دهد که به تأثیر بسیار زیاد رابطه گرم و صمیمی بین والدین و فرزندان اشاره می‌کند. پیشنهاد می‌شود به والدین درباره اثربخشی فراوان رابطه مطلوب و صمیمی به همراه وجود قوانین استاندارد در خانواده آگاهی لازم داده شود.