اثرات امواج الکترومغناطیس موبایل بر تغییرات هیستومورفولوژیک و مورفومتریک اندام‌های لنفوئیدی در مدل موش سوری

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: استفاده از تجهیزات الکترومغناطیسی ازجمله موبایل و ماکروویو سابقه طولانی در دنیا دارد. همچنین رشد قابل‌توجه استفاده از موبایل در سالیان اخیر، ضرورت مطالعه اثرات احتمالی آن بر روی سلامت بدن را دوچندان می‌کند. بنابراین در این تحقیق اثرات امواج موبایل بر ساختار اندام‌های لنفوئیدی موش سوری بررسی شد.مواد و روش‌ها: تعداد 30 سر موش سوری ماده بالغ سالم انتخاب و به دو گروه شاهد و تیمار تقسیم شدند. گروه تیمار در قفس‌های ویژه‌ای در معرض امواج الکترومغناطیسی موبایل با فرکانس 915 مگاهرتز به مدت 60 روز متوالی روزی دو ساعت قرار گرفتند. در پایان دوره آزمایش پس از انجام خون‌گیری، شمارش تام و تفریقی لوکوسیت‌های خون و اندازه‌گیری میزان سرمی IgG و IgA صورت گرفت. همچنین وزن طحال، تیموس و غده لنفی تعیین و مقاطع بافتی تهیه شد. نتایج با استفاده از آزمون تی آنالیز شد و P<0. 05 سطح معنی‌دار تلقی شد.یافته‌ها: در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ، هیچ‌گونه مرگ‌ومیری ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ. در گروه تیمار، کاهش جمعیت سلول‌های طحالی در ناحیه زایگر وکورتکس فولیکول‌های طحالی، کاهش اندازه، تعداد و قطر فولیکول‌های لنفوئیدی و نیز کاهش معنی‌دار وزن مطلق و وزن نسبی طحال دیده شد. بعلاوه، در گروه تیمار کاهش شدید تیموسیت‌ها در کورتکس و مدولا و کاهش قطر مدیولا و کورتکس دیده شد. همچنین تحلیل فولیکول‌های لنفی در غدد لنفاوی و تخلیه سینوس‌های لنفی مشاهده شد. در گروه تیمار، افزایش معنی‌دار تعداد نوتروفیل و مونوسیت و مقادیر IgA و همچنین کاهش تعداد لنفوسیت دیده شد.نتیجه‌گیری: قرار گرفتن در برابر امواج موبایل به‌عنوان ﻳـﻚﻓـﺎﻛﺘﻮر محرک می‌تواند ﻣﻮﺟﺐ بروز ﺗﻐﻴﻴـﺮات هیستومورفولوژیک و مورفومتریک در اندام‌های لنفوئیدی موش سوری گردد.