بررسی سونوگرافیکی تغییرات آترواسکلروتیک آئورت و شرایین ایلیاک در بیماران مبتلابه نارسایی مزمن کلیوی بالای 45 سال، یک مطالعه مورد شاهدی

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: در نارسایی مزمن کلیه بیمار دچار مشکلات و عوارض متعددی می‌گردد. یکی از مشکلات عمده تسریع اترواسکروز است هرچند اعتقاد بر این است که عوامل متعددی در بروز اترواسکروز در بیماران مزمن کلیوی دیالیزی دخیل است. ارزیابی سونوگرافیک شرایین به‌عنوان روشی دقیق و غیرتهاجمی در بررسی فرآیند آترواسکلروز پیشنهاد شده است. پلاک آترواسکلروتیک و ضخامت انتیما-مدیا را می‌توان به‌راحتی توسط سونوگرافی داپلر رنگی ارزیابی کرد. هدف از این مطالعه، بررسی یافته‌های سونوگرافی داپلر رنگی در مورد آترواسکلروز آئورتوایلیاک در بیماران تحت همودیالیز بالای 45 سال می‌باشد. مواد و روش‌ها: در یک مطالعه توصیفی-تحلیلی، 50 بیمار همودیالیزی بالای 45 سال طی 14 ماه در مرکز آموزشی-درمانی امام رضا (ع) تبریز موردبررسی قرار گرفتند. 50 فرد سالم همسان ازنظر سن و جنس با گروه اول به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شدند. سونوگرافی داپلر رنگی جهت تعیین فرآیند آترواسکلروز شرایین آئورتوایلیاک مورد استفاده قرار گرفت. تنگی بیش از 70 درصد قطر داخلی به‌عنوان "تنگی بارز" در نظر گرفته شد. ضخامت انتیما-مدیای شریان ایلیاک در هر دو سمت اندازه‌گیری شده و تعداد پلاکت‌های آترومی نیز ثبت شدند. یافته‌ها: 28 مرد و 22 زن با سن متوسط 52/8±54/56 سال در گروه مورد و 25 مرد و 25 زن با سن متوسط 66/7±74/55 سال در گروه شاهد وارد مطالعه شدند (05/0<p). متوسط مدت دیالیز در گروه مبتلا به بیماری کلیوی 35/14±76/22 (58-6) ماه بود. میانه قطر داخلی آئورت شکمی در گروه مورد به‌طور معنی‌داری کمتر بود (13 در برابر 17 میلی‌متر؛ 001/0>p). آنوریسم آئورت شکمی در 5 بیمار (10 درصد) گروه مبتلا به بیماری کلیوی و در هیچ‌یک از افراد گروه شاهد ثبت گردید (03/0=p). میانه ضخامت انتیما-مدیای بیشینه شرایین ایلیاک در گروه دیالیز به‌طور معنی‌داری بیشتر از شاهد بود (9/0 در برابر 6/0 میلی‌متر؛ 001/0>p). تنگی بارز در شرایین آئورتوایلیاک وجود نداشت. تعداد موارد با آتروم آئورت و شرایین ایلیاک در گروه مبتلا به بیماری کلیوی به‌طور معنی‌داری بیشتر بود (54 درصد در برابر 12 درصد؛ 001/0>p). نتیجه‌گیری: گرچه تنگی بارز در شرایین آئورتوایلیاک بیماران همودیالیزی وجود نداشت؛ ولی فرآیند آترواسکلروز در این عروق در مقایسه با افراد سالم به‌طور معنی‌داری پیشرفته‌تر بود.