بررسی اثرات دارو‌های آرامبخش و ضد افسردگی(دیازپام، سرترالین و ترکیب آن‌ها) بر تغییرات رفتاری و بیوشیمیایی در ماهی زبرا (Daniorerio) به عنوان مدل انسانی

Abstract

سابقه و هدف: یکی از بیماری‌های ذهنی که امروزه بسیاری از مردم را تحت تاثیر قرار داده است، افسردگی می‌باشد. ماهی زبرا به عنوان یک مدل جدید جهت تحقیق بر روی افسردگی و سایر اختلالات عصبی مطرح شده است. این مطالعه با هدف بررسی وجوه مختلف تاثیرات داروهای ضد افسردگی، گسترش دامنه ی اطلاعات از پروتکل UCS (استرس مزمن غیر قابل پیش‌بینی) و افزایش آگاهی از ویژگی‌های ماهی زبرا، انجام پذیرفت. مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، از 384 ماهی زبرا بالغ از سویه‌ی باله کوتاه در 24 آکواریوم استفاده شد. ماهی‌های زبرا به دو گروه کنترل (بدون استرس) و UCS تقسیم شدند. درون هر گروه جانوران به گروه های کنترل، دیازپام (120 میکروگرم بر لیتر)، سرترالین (10 میکروگرم بر لیتر) و ترکیب دیازپام + سرترالین تقسیم شدند. آزمایشات رفتاری با استفاده از آزمایش تانک جدید انجام شد. ضبط حرکات ماهی‌ها به مدت 6 دقیقه و تحلیل آن به وسیله نرم‌افزار Ethovision و آزمایشات بیوشیمیایی با اندازه‌گیری کورتیزول انجام شد‌. یافته‌ها: مصرف ترکیبی دو دارو کاهش معنی‌داری در میزان مسافت کل پیموده شده ( از 37 به 18 متر)، افزایش معنی‌داری در زمان سپری شده در سطح تانک در هنگام مصرف ترکیبی دو دارو (از 55 به 154 ثانیه) و افزایش معنی‌داری در جابه‌جایی به سطح تانک در هنگام مصرف ترکیبی دو دارو ( از 18 به 85 جابه‌جایی) رویت شد. دیازپام و سرترالین به ترتیب موجب کاهش معنی‌دار سطح کورتیزول از 1 نانوگرم بر گرم بافت به حدود 0/64) و از 1 نانوگرم بر ‌گرم بافت به 0/15 نانوگرم می‌‌گردد. استنتاج: استفاده از ماهی زبرا به‌عنوان ارگانیسم مدل در مطالعات تاثیرات رفتاری و فیزیولوژیک استرس را تقویت نمود و علاوه بر این، نشان داده شد که استفاده از داروهای سرترالین همراه با دیازپام می‌تواند در کاهش پیشرفت افسردگی مفید باشد.