بررسی اثر محافظتی عصاره متانولی گلسنگ پروتوپارملیوپسیس مورالیس بر اختلالات یادگیری، حافظه فضایی و مرگ سلولی نکروز در ناحیه هیپوکامپ موش صحرایی نر مدل سمیت عصبی مت‌آمفتامین

Abstract

مقدمه: مصرف داروی محرک مت‌آمفتامین، سبب کاهش حجم و تخریب نورونی در ناحیه هیپوکامپ می‌شود. تخریب نورونی در هیپوکامپ به معنای کاهش ظرفیت مغز در تشکیل حافظه جدید و نقص یادگیری است. پروتوپارملیوپسيس مورالیس یک گلسنگ‌ دارای اثرات بیولوژیکی مختلف از جمله اثر آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی و ترمیم‌کنندگی است. مطالعه حاضر جهت بررسی عملکرد محافظت گلسنگ پروتوپارملیوپسيس مورالیس در برابر سمیت نورونی مت‌آمفتامین انجام گرفته است. مواد و روش‌ها: در این پژوهش تجربی، 28 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار با میانگین وزن 250 تا 280 گرم تهیه شدند. پس از یک دوره سازگاری، حیوانات به‌صورت تصادفی به چهار گروه 7 تایی (گروه شاهد، گروه دریافت‌کننده مت‌آمفتامین با دوز 10 میلی‌گرم/کیلوگرم، گروه دریافت‌کننده مت‌آمفتامین با دوز 4×10 میلی‌گرم/کیلوگرم+ عصاره متانولی پروتوپارملیوپسیس مورالیس با دوز 50 میلی‌گرم/کیلوگرم، گروه دریافت‌کننده مت‌آمفتامین با دوز 4×10 میلی‌گرم/کیلوگرم+ عصاره متانولی پروتوپارملیوپسیس مورالیس با دوز 100 میلی‌گرم/کیلوگرم) تقسیم شدند. تزریق درون صفاقی مت‌آمفتامین در دوز 40 میلی‌گرم/ کیلوگرم در چهار نوبت و با فواصل زمانی هر دو ساعت یکبار به میزان 10 میلی‌گرم/ کیلوگرم انجام شد. برای حیوانات تیمار، عصاره متانولی پروتوپارملیوپسيس با دوز 50 و 100 میلی‌گرم/ کیلوگرم 30 دقیقه، 24 ساعت و 48 ساعت پس از آخرین دوز دریافتی مت‌آمفتامین تجویز شد. پس از آزمون حافظه فضایی، مغز حیوانات جهت بررسی مرگ سلولی نکروز استخراج شد. نتایج: براساس داده‌های رفتاری، یادگیری در گروه‌های درمان با عصاره پروتوپارملیوپسيس نسبت‌به گروه مت‌آمفتامین بهبودیافته و در آزمون پروب درصد حضور حیوانات در منطقه هدف در گروه‌های تیمار به طور معناداری از گروه مت‌آمفتامین بیشتر بود که بیانگر بهبود عملکرد حافظه می‌باشد (01/0