اثرات مصرف فیتواستروژن‌ها بر سندرم تخمدان پلی‌کیستیک: یک مطالعه مروری نظام‌مند

Abstract

زمینه و هدف: سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS شایع‌ترین اختلال غدد درون‌ریز زنان است؛ کاهش وزن و فیتواستروژن‌ها نقش مهمی در بهبود علائم آن دارند. هدف از مطالعه حاضر، مرور نظام‌مند نتایج کارآزمایی‌های بالینی انجام‌شده در زمینه تأثیر فیتواستروژن‌ها بر شاخص‌های متابولیک و سلامت زنان مبتلا به PCOS است. روش‌ها: در این مطالعه مروری نظام‌مند، کارآزمایی‌های بالینی مرتبط با اثر فیتواستروژن‌ها بر شاخص‌های متابولیک و سلامت از جمله شاخص‌های هورمونی، التهابی، استرس اکسیداتیو، باروری، نمایه‌های لیپیدی، میکروبیوم روده، سندرم متابولیک و مقاومت به انسولین در زنان مبتلا به PCOS بررسی شدند. جستجوی منابع با استفاده از کلیدواژه‌های مرتبط در پایگاه‌های داده معتبر از جمله PubMed/Medline، Scopus، ScienceDirect، Google Scholar، Cochrane Library، ISI Web of Knowledge، Embase و SID، در بازه زمانی اکتبر 1990 تا اکتبر 2024 انجام شد. یافته‌ها: در مجموع، ۱۸ کارآزمایی بالینی وارد تحلیل نهایی شدند. نتایج نشان دادند که مصرف فیتواستروژن‌ها می‌تواند با کاهش سطح هورمون‌های تستوسترون و LH، تخمک‌گذاری را بهبود بخشد. همچنین، فیتواستروژن‌ها با کاهش فاکتورهای التهابی مانند IL-6، TNF-α و CRP در کاهش علائم التهابی مؤثر واقع شده‌اند. این ترکیبات با کمک به کاهش وزن، احتمال بروز سندرم متابولیک را نیز کاهش داده‌اند. افزون بر این، فیتواستروژن‌ها از طریق افزایش سطح گلوتاتیون و کاهش مالون‌دی‌آلدئید در کاهش استرس اکسیداتیو و بهبود مقاومت به انسولین و میکروبیوم روده نقش داشتند. با این حال، اثر آن‌ها بر نمایه‌های لیپیدی HDL، LDL،VLDL و همچنین بر ضخامت آندومتر و شاخص‌های باروری نتایج متناقضی را نشان داد. نتیجه‌گیری: نتایج این مرور نظام‌مند نشان‌دهنده اثربخشی نسبی فیتواستروژن‌ها در بهبود برخی از شاخص‌های متابولیک و سلامت زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک است. با این وجود، انجام مطالعات بیشتر با طراحی دقیق‌تر برای ارزیابی اثرات این ترکیبات، به‌ویژه در زمینه فاکتورهای لیپیدی و باروری، ضروری به‌نظر می‌رسد.