بررسی اثر پلی میکسین B و باکتریوسین استخراج‌شده از لاکتوباسیلوس پلانتاروم بر آبگریزی سطحی، تولید آلژینات، حرکت و تشکیل بیوفیلم در سودوموناس آئروژینوزا

Abstract

زمینه و هدف: مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها باعث ایجاد سویه‌های مقاوم باکتریایی شده و ضرورت استفاده از روش‌های درمانی جایگزین مانند پروبیوتیک‌ها را برجسته کرده است. هدف این مطالعه تعیین اثرات مهاری باکتریوسین حاصل ازLactobacillus plantarum و آنتی‌بیوتیک پلی‌میکسین B بر بیوفیلم و برخی عوامل ویرولانسPseudomonas aeruginosa بود. روش‌ها: در این پژوهش تجربی، 30 ایزولهP. aeruginosa از نمونه‌های مختلف بالینی جدا‌سازی شد. شناسایی ایزوله‌ها با استفاده از آزمون‌های استاندارد بیوشیمیایی و میکروبی صورت گرفت. باکتریوسین از سویهL. plantarum MT.ZH293 استخراج شد. سپس تأثیر باکتریوسین و پلی‌میکسین B بر بیوفیلم، آب‌گریزی سطحی، تولید آلژینات و تحرک باکتری مورد ارزیابی قرار گرفت. حداقل غلظت بازدارنده (MIC) با روش میکرودایلوشن تعیین شد. یافته‌ها: در حضور پلی‌میکسین B،MIC برای 13/33٪ از سویه‌ها ۴ میکروگرم بر میلی‌لیتر و برای 86/6٪ از سویه‌ها ۸ میکروگرم بر میلی‌لیتر بود. در مورد باکتریوسین، ۲۰٪ از سویه‌هاMIC برابر با ۱۲۵ میکروگرم بر میلی‌لیتر و ۸۰٪ برابر با ۲۵۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر نشان دادند. پس از تیمار با پلی‌میکسین B، 46/6٪ از سویه‌ها دارای بیوفیلم قوی، 6/46٪ دارای بیوفیلم متوسط و 6/6٪ دارای بیوفیلم ضعیف بودند؛ در حالی‌که پس از تیمار با باکتریوسین، تنها 3/13٪ سویه‌ها بیوفیلم متوسط و 86/6٪ بیوفیلم ضعیف نشان دادند. نتایج نشان داد باکتریوسین در مهار تشکیل بیوفیلم اثربخش‌تر از پلی‌میکسین B عمل کرد. همچنین، باکتریوسین تأثیر بیشتری در کاهش آب‌گریزی سطحی و تولید آلژینات داشت. افزون بر این، باکتریوسین مهار بیشتری بر حرکت پیچشی در محدوده 40 تا 60 میلی‌متر نشان داد، در حالی که هر دو ترکیب باعث افزایش حرکت Swarming شدند. نتیجه‌گیری: باکتریوسین حاصل ازL. plantarum در مهار تشکیل بیوفیلم و عوامل مؤثر بر آن همچون آب‌گریزی سطحی و تولید آلژینات در P. aeruginosa، عملکرد موثرتری نسبت به پلی‌میکسین B داشت. بنابراین، این باکتریوسین می‌تواند به‌عنوان رویکردی نوین برای مقابله با عفونت‌های باکتریایی مقاوم پیشنهاد شود.